ΦΙΛΑΡΕΤΗ ΚΟΜΝΗΝΟΥ Είμαστε απόγονοι της αρχαίας Ελλάδας αλλά και της... φουστανέλας

Επέστρεψε μετά από 13 χρόνια στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και «ντύνεται» Στάθαινα στο βουκολικό «δραματικόν ειδύλλιον» του Δημητρίου Κορομηλά «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας», που... σπάει ταμεία κάθε βράδυ στο Βασιλικό Θέατρο της Θεσσαλονίκης.....

Η Φιλαρέτη Κομνηνού δεν έκοψε ποτέ τους δεσμούς της με την αγαπημένη της πόλη, καθώς διδάσκει Υποκριτική ως επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και μέχρι πρόσφατα ήταν μέλος του ΔΣ του ΚΘΒΕ.

Πώς ήταν η επάνοδος στο ΚΘΒΕ;

Είναι σαν να γυρίζεις στο σπίτι που μεγάλωσες. Ψάχνεις τις γωνίες του για να θυμηθείς στιγμές από τα νιάτα σου, τους ανθρώπους που αγάπησες. Στην παράσταση παίζουν συνάδελφοι από εκείνα τα χρόνια και λέμε για τα παλιά, θυμόμαστε και γελάμε. Ο χρόνος, βέβαια, έκανε τις ζημιές του στην όψη μας, αλλά ευτυχώς η διάθεση παρέμεινε.

Ερμηνεύετε τη Στάθαινα στον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας». Τι απήχηση μπορεί να έχει ένα έργο του 1891;

Οταν είναι καλογραμμένο ένα έργο αντέχει στον χρόνο, και καταφέρνει να συγκινεί διαφορετικές γενιές. Ο Κορομηλάς στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» αποδεικνύει τη μαστοριά σπουδαίου τεχνίτη. Ερχονται στο καμαρίνι νεαρά παιδιά που δεν περίμεναν ότι ένα βουκολικό ειδύλλιο ανασύρει τέτοια συγκίνηση. Ευωδιάζει τρυφερότητα αυτό το έργο. Γοητεύει ιδιαίτερα και ο έμμετρος λόγος.

Η Στάθαινα ήταν η αγαπημένη του Μήτρου στα νιάτα τους και ενώ συναντήθηκαν ξανά μετά από 20 χρόνια, ο έρωτάς τους δεν υποχώρησε. Ο απόλυτος έρωτας είναι εφικτός στις μέρες μας ή είμαστε επιφυλακτικοί;

Μόνο επιφυλακτικοί; Τρομοκρατημένοι και καχύποπτοι... Ο μεγάλος έρωτας είναι εφικτός και δίνει ραντεβού στον καθένα μας. Αν δεν πάει κάποιος στο κάλεσμά του... τι να πω; Ας μείνει αγκαλιά με τη μιζέρια και τους φόβους του. Σας αφιερώνω κάτι που έγραψε ο Ακης Δήμου: «Αλήθεια ποια δύναμη μας ωθεί αόπλους στο ναρκοπέδιο μιας άγνωστης ως χθες αγκαλιάς;».

Ποια είναι τα «καθαρά ελληνικά στοιχεία του έργου», όπως έχετε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξή σας, στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας»;

Οτι έχουμε ως λαός και λεβεντιά και ομορφιές, έχουμε τα τραγούδια μας, τους χορούς μας. Ολοι μας έχουμε να θυμηθούμε ένα πανηγύρι από τα παιδικά μας χρόνια, που οι μεγάλοι έπιναν στα τραπέζια και σηκώνονταν στους ομαδικούς χορούς. Ακουγα χρόνια για τα ικαριώτικα πανηγύρια και κάποιον Αύγουστο βρέθηκα εκεί. Δεν το φανταζόμουν με τίποτα ότι στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι αποζητάνε με τόση λαχτάρα τη χαρά του πανηγυριού. Οταν στο φινάλε της παράστασης φοράμε τις παραδοσιακές στολές, το χαίρομαι πραγματικά. Ισως επειδή συμφιλιώθηκα πια με την παράδοσή μας. Είμαστε απόγονοι της Αρχαίας Ελλάδας αλλά και της φουστανέλας, πώς να το κάνουμε;

Αποτελεί η σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή εγγύηση ότι η παράσταση δεν θα μείνει στο φολκλορικό στοιχείο;

Ο Σταμάτης αγαπάει τον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» και φρόντισε, με μια δική του κάπως λοξή ματιά, να χαϊδέψει το φολκλορικό στοιχείο έτσι που να μη γίνει γραφικό, και η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, όπου «παντρεύει» παραδοσιακά όργανα με σαξόφωνο, δίνει τη δική της διάσταση σ' αυτήν τη λοξή ματιά. Στο τέλος του έργου, που έχει και happy end, σε αντίθεση με την «Γκόλφω», που καταλήγει σε δράμα, στήθηκε ένα πανήγυρι γάμου και οι θεατές το γλεντάνε μαζί μας.

Είναι και αυτός ένας λόγος που σας κάνει θα συνεχίσετε τη συνεργασία σας με τον Σταμάτη Φασουλή, τον Φεβρουάριο του 2017, με τη «Νίκη» του Χρήστου Χωμενίδη στο Θέατρο «Παλλάς»;

Η «Νίκη» έρχεται. Ο Σταμάτης είναι τώρα στη Σίφνο και διασκευάζει το μυθιστόρημα σε θεατρικό έργο. Είμαστε σε αναμονή.

Ζούμε τελικά σε μια εποχή μετάβασης ή έχουμε «πιάσει πάτο»; Είστε αισιόδοξη για το μέλλον;

Θέλω να είμαι αισιόδοξη, σχεδόν το επιβάλλω στον εαυτό μου, για να αντέξω. Δεν θέλω να ενδώσω στην περιρρέουσα κατάθλιψη. Ακούς όλο και περισσότερο να μιλάνε για ψυχοθεραπείες, για αντικαταθλιπτικά χάπια. Είναι καλά που παίζω τώρα στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας». Εχει τη χαρά της ζωής αυτό το έργο.

Σας φοβίζει η απειλή της τρομοκρατίας που έχει εξαπλωθεί στην Ευρώπη;

Πριν κάποιες μέρες ήρθε στην Αθήνα η Πάτι Σμιθ και όταν την ρωτήσαν κάτι αντίστοιχο οι δημοσιογράφοι, είπε κάτι που με εκπροσωπεί απόλυτα: «Εχω βαρεθεί πια από την ανοησία των ανθρώπων. Ενα κομμάτι του εαυτού μου, το κομμάτι της αυτοσυντήρησης λέει ότι οφείλω να ζήσω και τη ζωή μου».

Το προηγούμενο διάστημα υπήρξατε μέλος του ΔΣ του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το θέατρο σήμερα;

Το σοβαρότερο είναι το οικονομικό. Το ΚΘΒΕ έχει επιβαρυνθεί από χρέη προηγούμενων ετών και, για να βρει σταθερό βηματισμό, πρέπει να στηριχθεί και από την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά κυρίως από την πολιτεία.

Μπορεί και πρέπει στην κατεύθυνση αυτή να βοηθήσουν και οι πολίτες της Θεσσαλονίκης;

Είναι το θέατρό τους. Επιβάλλεται να το στηρίξουν. Ενας λόγος για τη σύντομη επιστροφή μου ήταν και αυτός, δεν ξεχνάω ότι το θέατρο αυτό υπήρξε κάποτε το σπίτι μου.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ritzal@pegasus.gr