ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ "ΠΑΝΤ ΑΝΟΙΧΤΑ ΠΑΝΤ ΑΓΡΥΠΝΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ"

Του  "Γ" {Επιλογή  και  σύνδεση  κειμένων  ,εικόνων  και  βίντεο}

Σαν σήμερα  το  1857  πέθανε  ο Εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1798 στη Ζάκυνθο. ...
Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός και το 1808 έφυγε για σπουδές στην Ιταλία, με τη συνοδεία του ιταλού δασκάλου του Ρώσση. Επτά χρόνια αργότερα πήρε το απολυτήριο από το Λύκειο της Κρεμόνας και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Πάβιας, απ' όπου πήρε το πτυχίο της Νομικής. Παράλληλα με τις σπουδές στη νομική, για την οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε, άρχισε να γράφει στίχους στην ιταλική γλώσσα, ενώ ήρθε σε επαφή με διαπρεπείς φιλοσόφους, φιλολόγους και αξιόλογους εκπροσώπους της λογοτεχνικής κίνησης της εποχής. Το 1818 επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. Εκεί άρχισε να γράφει τα πρώτα του αξιόλογα στιχουργήματα στα ελληνικά. Το πρώτο εκτενές ελληνικό ποίημά του και πλέον γνωστό είναι ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν απόσπασμα του οποίου καθιερώθηκε ως Εθνικός μας Ύμνος.

 Ο  Ύμνος  ολοκληρώθηκε  τον Μάιο του 1823 και  είναι    ποίημα εμπνευσμένο από την Επανάσταση  του  1821. Το ποίημα δημοσιεύθηκε και στην Ελλάδα ( το  1824  στο  πολιορκούμενο  Μεσολόγγι)) και στην Ευρώπη (1825 στο Παρίσι  σε  Γαλλική   μετάφραση, αργότερα και σε άλλες γλώσσες) και η φήμη του ποιητή εξαπλώθηκε πέρα από τα στενά όρια του νησιού του.

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ *ΣΟΛΩΜΟΣ  -ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ  ΨΑΡΙΑΝΟΣ

Άκου έν' όνειρο ψυχή μου

και της ομορφιάς θεά.

Μου εφαινότουν οπώς ήμουν

μετ' εσένα μία νυχτιά.................

"Η ΕΞΟΔΟΣ  ΤΟΥ  ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ" ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ  ΒΙΝΤΕΟ  ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ "ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ  ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ".

'ΆΛ' ΉΛΙΟΣ  ΆΛΛ' ΑΟΡΑΤΟΣ"   . Από τους   Ελεύθερους  Πολιορκημένους που  μελοποίησε  ο  Γιάννης  Μαρκόπουλος . Αφήγηση  Άννα  Συνοδινού   . Τραγούδι  Αλκίνοος  Ιωαννίδης.
Η παράσταση δόθηκε στο θέατρο Badminton στις 28/3/2007.

Αλλ' ήλιος, αλλ' αόρατος αιθέρας κοσμοφόρος

παντόγυρα στον όμορφον αέρα της αντρείας,

δεν τους βαραίν' ο πόλεμος, αλλ' έγινε πνοή τους

δεν τους βαραίν' ο πόλεμος κι εμπόδισμα δεν είναι

στις κορασιές να τραγουδούν και στα παιδιά να παίζουν.

Αλλ' ήλιος, αλλ' αόρατος αιθέρας κοσμοφόρος

κάθε φωνή κινούμενη κατά το φως μιλούσε

κι εσκόρπα τα τρισεύγενα λουλούδια της αγάπης

κι ο ουρανός καμάρωνε κι η γη χειροκροτούσε

Σε αυτό το έργο εξ άλλου οφείλεται και η εκτίμηση που απολάμβανε ο Σολωμός μέχρι τον θάνατό του, αφού τα υπόλοιπα έργα του ήταν γνωστά μόνο στον στενό κύκλο των θαυμαστών και «μαθητών» του. Λίγο αργότερα, συνέθεσε το λυρικό ποίημα Εις τον θάνατο του Λορδ Μπάυρον και ακολούθησαν Η  Καταστροφή  των  Ψαρών, Η Φαρμακωμένη, Ο Λάμπρος, Εις Μοναχήν, Ο Κρητικός, Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, Ο Πορφύρας,Η  γυναίκα  της  Ζάκυνθος.

ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ - ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ  -ΧΑΛΚΙΑΣ

Στα τέλη του 1828 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κέρκυρα, συνεχίζοντας την ενασχόλησή του με την ποίηση σχεδόν απομονωμένος. Δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην ελευθερωμένη Ελλάδα, γιατί, όπως υποστηρίζεται, «δεν εσυνηθούσε να θεατρίζει στο εθνικό του φρόνημα αλλά μες το άγιο βήμα της ψυχής».

Στις 3 Φεβρουαρίου του 1849 παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, διότι «με την ποίηση του διέγειρε τα αισθήματα του λαού στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία».

#ΣΠΑΝΙΟ  ΒΙΝΤΕΟ

Απόσπασμα από συναυλία στο γήπεδο του Παναθηναικού το 1975. Ο Νίκος Ξυλούρης και ο Ηλίας Κλωναρίδης ερμηνεύουν το "Άκρα του Τάφου Σιωπή" από το Σχεδίασμα Β' των "Ελεύθερων Πολιορκημένων" του Διονυσίου Σολωμού (1798-1857). Μουσική-Διεύθυνση Ορχήστρας: Γιάννης Μαρκοπουλος. Συμμετέχει η χορωδία Τρικάλων. Σαντούρι: Αριστείδης Μόσχος.#

Πέθανε στις 9  Φεβρουαρίου του 1857 στην Κέρκυρα, ύστερα από αλλεπάλληλες εγκεφαλικές συμφορήσεις. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στη Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν αρχικώς σ' ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου.

Θα  κλείσουμε το ελάχιστο αφιέρωμά  μας  με  την " Καντάδα  για  το  Διονύσιο  Σολωμό " σε  στίχους  του  Γιάννη  Σπυρόπουλου-Μπάχ  που  τραγουδά  ο  Γιώργος Νταλάρας  και  συνοδεύει  η  χορωδία του  Διονυσίου  Αποστολάτου.

Γιώργος Νταλάρας"Μιά Καντάδα γιά τον Διονύσιο Σολωμό"

Ο Σολωμός λεγόταν κόντες και Διονύσης
μόνος και διάφανος σαν το νερό της βρύσης
Ζακυνθινός μες του λεβάντε του τα λούσα
κι έτσι όπως φύσαγε τον μάτιαξε μια Μούσα

Έγινε εξάγγελος του Μάρτη μες τους δρόμους
με μια καντάδα που του βάραινε τους ώμους
πέφταν οβίδες στης ευθύνης του το αγώγι
ο Μπάιρον ζούσε φθισικός στο Μεσολόγγι

Έτσι ακονίζοντας της γλώσσας του το βέλος
είδε τον κόσμο απ' την αρχή μέχρι το τέλος
με μια ματιά ως των οριζόντων του τη νίκη
απ' την υπέρβαση ως τη γήινη καταδίκη

Ποιος ερμηνεύει του αόρατου τα λόγια
μες των αγίων τον ζητώ τα εορτολόγια
ζωή όλο σύμβολα μια υπέρτατη θυσία
ύμνος που έγινε για την ελευθερία

Ήπιε ως τον πάτο το ποτήρι του σκυμμένος
ήταν κι αυτός όπως κι εμείς πολιορκημένος
πώς να φωτίσω του μεγέθους του τη ρίμα
είμαι παιδί που απαγγέλει ένα ποιήμα

"Γ"