ΙΤΕΑ ΜΑΛΑΙΣΙΑ Ένα τσιγάρο δρόμος

Η φρενίτιδα με τον βωξίτη στη Μαλαισία… και το κόστος (που κανείς δεν ξέρει ακόμη)

20.01.2016,   (από το ERT.GR,).....

 Στις 5 Ιανουαρίου, εκατοντάδες νεκρά ψάρια ξεβράστηκαν σε ένα ποτάμι στην επαρχία Παχάνγκ της Μαλαισίας. Αμέσως σήμανε συναγερμός για τον φόβο μόλυνσης από βωξίτη. Το τοπικό παράρτημα του WWF κάλεσε την κυβέρνηση να σταματήσει την εξόρυξη στην περιοχή. Κάθε εργασία εξόρυξης «πάγωσε». Για τρεις μήνες. Τι είχε συμβεί, όμως, τους προηγούμενους 18 μήνες;

Η βιομηχανία βωξίτη στην επαρχία Παχάνγκ, στα ανατολικά της χώρας, δούλευε «με τις μηχανές στο φουλ» όλο το προηγούμενο διάστημα. Το 2013 είχαν εξορυχθεί 200.000 τόννοι βωξίτη. Το 2015, 20 εκατομμύρια. Τώρα, η Μαλαισία είναι πρώτη χώρα στον κόσμο στην παραγωγή βωξίτη.

Νεκρά ψάρια στις όχθες ποταμού στο Κουαντάν, αρχές Ιανουαρίου

Στα χωριά της περιοχής, κόκκινη σκόνη κάθεται στα αυτοκίνητα, στις κουρτίνες, και στους ανθρώπους. Σύννεφα σκόνης καλύπτουν τις περιοχές που βρίσκονται στην ακτογραμμή. Ο κάτοικος της περιοχής Αμπντούλ Νγκα λέει στην εφημερίδα Star, «υπάρχουν λόφοι από βωξίτη στην περιοχή του λιμανιού κοντά στο χωριό μας. Ο άνεμος σπρώχνει την κόκκινη σκόνη παντού, και όταν βρέχει το νερό τη μεταφέρει στη θάλασσα. Η θάλασσα γίνεται τόσο κόκκινη μερικές φορές που είναι σαν θάλασσα αίματος».
Σε επικοινωνία μας, ο Νουρ Φαρίσα Αμπιντίν, εκπρόσωπος Τύπου του WWF Μαλαισίας, μας μεταφέρει την άποψη της οργάνωσης. «Τα μακροπρόθεσμα κόστη στο περιβάλλον και την υγεία εξαιτίας αυτής της μη βιώσιμης πρακτικής, είναι πιθανό να αποδειχθούν βαρύτερα από τα βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη από αυτή τη δραστηριότητα».

Οδηγοί προσπαθούν να καλύψουν τα πρόσωπά τους καθώς περνούν δίπλα από φορτηγό που μεταφέρει βωξίτη

Πότε άρχισε η εξόρυξη
Τον Ιανουάριο του 2014, η Ινδονησία, βασικός προμηθευτής βωξίτη στην Κίνα, αποφάσισε να απαγορεύσει την εξαγωγή μεταλλεύματος. Ήθελε έτσι να τονώσει την επεξεργασία στο εσωτερικό της και τη βιομηχανία αλουμινίου της. Τότε, πολλές εταιρίες άρχισαν να κοιτούν προς τους λόφους της πόλης Κουαντάν στη γειτονική Μαλαισία. Μεγάλο μέρος της γης στην επαρχία Παχάνγκ, είχε διανεμηθεί σε χωρικούς για να εγκατασταθούν εκεί και να την καλλιεργήσουν. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουν οι εταιρίες, γράφει το βρετανικό δίκτυο BBC, ήταν να πλησιάσουν τους μικροιδιοκτήτες που είχαν βωξίτη στα χωράφια τους, και να τους δώσουν σημαντικά ποσά για να επιτρέψουν την εξόρυξη.

«Η απληστία, η ανάγκη συγκεκριμένων ανθρώπων, μέτρησε περισσότερο από το καλό των απλών ανθρώπων, και οι αρχές το επέτρεψαν, λέει η Φουζία Σάλεχ, βουλευτής της αντιπολίτευσης.

Δύο «tonto», φρουροί που χρησιμοποιούν εταιρίες εξόρυξης για να εμποδίσουν την πρόσβαση σε οργισμένους χωρικούς και δημοσιογράφους

Η ζωή με την κόκκινη σκόνη
Σύντομα, φορτηγά που μετέφεραν βωξίτη κινούνταν μέρα-νύχτα μέσα στα χωριά. Οι κάτοικοι άρχισαν να αντιμετωπίζουν αναπνευστικά και δερματικά προβλήματα, έγραφε πριν από δύο μήνες στην ιστοσελίδα του το World Policy. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλήθαιναν οι φωτογραφίες αντικειμένων καλυμμένων με κόκκινη σκόνη. Οι αρχές της χώρας δεν εμφανίζονταν ιδιαίτερα δραστήριες στην επιβολή και τήρηση κανόνων στην -τόσο προσοδοφόρα- βιομηχανία. Τα ποτάμια έγιναν κόκκινα, κάνοντας κόκκινη και τη θάλασσα στην οποία εκβάλλουν. Αποτέλεσμα της αμέλειας στη διαχείριση των απορριμμάτων της εξόρυξης.

Την περασμένη άνοιξη, οι αρχές έλεγαν ότι η αλλαγή του χρώματος του νερού δεν είναι επιβλαβής για τους ανθρώπους ή για τη θαλάσσια πανίδα, έγραφε το site Clean Malaysia. Το φθινόπωρο, καθώς η πίεση αυξανόταν, πήραν δείγματα νερού για να τα εξετάσουν. Η κυβερνητική τοπική επιτροπή για το περιβάλλον ανακοίνωσε ότι τα νερά δεν είχαν βαριά μέταλλα. Καχύποπτο, το portal News Straits Times αποφάσισε να κάνει τη δική του έρευνα. Πέντε μέρες μετά, πήρε τέσσερα δείγματα νερού από την περιοχή. Τα τεστ έδειξαν ότι όχι μόνο περιείχαν βαριά μέταλλα, αλλά και πως ήταν σε αρχικά στάδια μόλυνσης με ραδιενέργεια.

Τα κέρδη… και το κόστος
Το 2015, ο βωξίτης απέφερε μεγάλα κέρδη στις εταιρίες εξόρυξης, ενώ η κυβέρνηση της Μαλαισίας προσπαθούσε να συγκεντρώσει τα ποσά από τα δικαιώματα που της οφείλονται για τις άδειες που έχει δώσει στις μεγάλες εταιρίες. 5% , σύμφωνα με το BBC, κατάφερε τελικά να συγκεντρώσει. Και το δίκτυο συμπληρώνει στο άρθρο του, «ίσως, λίγες μόνο εκατοντάδες άτομα πλούτισαν από το μπουμ στον βωξίτη, και λίγες δεκάδες εταιρίες με καλές διασυνδέσεις».
«Όποια κι αν είναι τα οφέλη, δε φαίνεται να δικαιολογούν την τεράστια οικολογική καταστροφή που έχει γίνει»-BBCΗ Μαλαισία πιθανότατα θα δει θανάτους θαλάσσιων ειδών, γενιές κοινοτήτων χτυπημένες από καρκίνους, και, άμεσα, κατολισθήσεις λόγω των μουσώνων στα ανοιχτά σημεία εξόρυξης στους λόφους της περιοχής, γράφει η ιστοσελίδα του Clean Malaysia. «Η κυβέρνηση λέει ότι πάρα πολλοί εργαζόμενοι στη Μαλαισία εξαρτώνται οικονομικά από τον βωξίτη για να σταματήσει η εξόρυξη, όμως, το τίμημα που θα πληρώσει η Μαλαισία στη δημόσια υγεία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος θα είναι αναμφίβολα μεγαλύτερο από το οποιοδήποτε βραχυπρόθεσμο εισόδημα φέρνει η εξόρυξη βωξίτη».
Τον Δεκέμβριο, κάηκαν πέντε φορτηγά που μετέφεραν βωξίτη. Υπό την όλο και μεγαλύτερη πίεση, οι αρχές κήρυξαν αναστολή κάθε εργασίας για τους επόμενους τρεις μήνες. Τι θα συμβεί μετά; Οι κινέζοι εισαγωγείς δεν εμφανίζονται ανήσυχοι. Αντιθέτως, δηλώνουν με σιγουριά ότι η Μαλαισία θα συνεχίσει την παραγωγή, απευθείας μετά τη λήξη της απαγόρευσης. «Είναι πολλά χρήματα για αυτούς, οπότε δεν υπάρχει ανησυχία», προβλέπει στέλεχος εταιρίας διύλισης από την Κίνα.
Ο κάτοικος Τσε Λονγκ Τσε Άλι είναι ένας από τους κατοίκους της «ζώνης του βωξίτη». Αρνήθηκε να υπενοικιάσει τη γη του, όπου κάνει καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων. Και σήμερα λέει, «μια χούφτα ανθρώπων απολαμβάνουν τα κέρδη, αλλά στο μέλλον πολλοί άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν».
πηγές: World Policy, New Straits Times, BBC, WWF, Clean Malaysia
φωτογραφίες: ΑΠΕ/ΜΠΕ

 αποστολή από Χ Βανδώρο