Πρωτομαγιά ως Παγκόσμια Ημέρα της Εργατικής Τάξης καθιερώθηκε με απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς, στις 20 Ιουλίου του 1889......
Στην Ελλάδα η πρώτη εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε, μαζικά, λίγα χρόνια αργότερα, το 1893 με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη, που ιδρύθηκε από τον τελευταίο στις 20 Ιουλίου του 1890, ενώ από τις 3 Ιουνίου του ιδίου έτους ο Καλλέργης εξέδιδε την εφημερίδα «Σοσιαλιστής».
Δύο χρόνια νωρίτερα, την Πρωτομαγιά του 1891, ο Καλλέργης και 12 Σοσιαλιστές φωτογραφήθηκαν όλοι μαζί και μ’ αυτή τη συμβολική χειρονομία θέλησαν να δείξουν τη συμμετοχή και την αλληλεγγύη τους στην Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών.
Η απόφαση για τον γιορτασμό της Πρωτομαγιάς του 1893 πάρθηκε στη συνεδρίαση του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου στις 21 Φεβρουαρίου του ιδίου έτους. «Απεφασίσθη [αναφέρεται στο πρακτικό της συνεδρίασης] όπως εκλεγή επιτροπή και επιδοθή αποκλειστικώς διά της εορτής της 1ης Μαΐου, γενομένης δε μυστικής ψηφοφορίας εξελέγησαν ως εξής: Καλλέργης, Νάγος, Συνοδινός και Χριστόπουλος».
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 3 Μαρτίου 1893, σε συνεδρίαση της επιτροπής ο Καλλέργης πρότεινε να εκδοθεί για την οικονομική ενίσχυση του γιορτασμού της Πρωτομαγιάς ένα βιβλίο «το οποίον θα περιέχη την Σοσιαλιστικήν πολιτικήν… και θα τιμηθή 25 λεπτά έκαστον». Πρόκειται για τη γνωστότερη ίσως μπροσούρα του Σταύρου Καλλέργη που φέρει τον τίτλο «Εγκόλπιον Εργάτου».
Εν τέλει, επειδή η 1η Μαΐου του 1893 έπεφτε ημέρα Σάββατο, οι διοργανωτές αποφάσισαν να γιορτάσουν την Παγκόσμια Ημέρα της Εργατικής Τάξης την επομένη, 2 Μαΐου, που ήταν Κυριακή «όπου οι εργάται θα δυνηθώσι να λάβωσι μέρος εις αυτήν». Ετσι από τα μέσα Απριλίου ο «Σοσιαλιστής» ενημέρωσε για την εκδήλωση, δημοσιεύοντας ταυτόχρονα και το διεκδικητικό της πλαίσιο.
Εγραφε, για παράδειγμα, στο φύλλο αρ. 23: «Δύο Μαΐου, ημέρα Κυριακή 5 μ.μ. εις το Αρχαίον Στάδιον όπισθεν του Ζαππείου, εις την γέφυραν όπου είναι απέναντι εις τα αγγλικά μνημεία με Κυπαρίσσια. Ολοι οι σοσιαλισταί και οι υπό μισθών πάσχοντες θα συναθροισθώσι να υπογράψωσι ψήφισμα προς την Βουλή, διά του οποίου θα ζητήση πρώτον τας Κυριακάς όλα τα καταστήματα γενικώς να είναι κλειστά προς ανάπαυσιν των πολιτών. β’. τον περιορισμόν των εργάσιμων ωρών εις 8 καθ’ εκάστην κατ’ ανώτατον όριον και ολιγώτερον διά τας κοπιώδεις και ανθυγιεινάς εργασίας και διά τους παίδας και τας γυναίκας. γ’. απονομή συντάξεως εις τους εκ της εργασίας παθόντας και κατακτώντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των και εις τας οικογενείας τών εν τη εργασία φονευμένων».
Η προετοιμασία για τον πρωτομαγιάτικο γιορτασμό δεν περιοριζόταν στην κινητοποίηση των σοσιαλιστών της πρωτεύουσας και του Πειραιά αλλά και άλλων πόλεων, όπου υπήρχαν σχετικές οργανώσεις οι οποίες θα μπορούσαν να πάρουν ανάλογες πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό από τον Καλλέργη και τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο στάλθηκαν σε οργανώσεις άλλων πόλεων επιστολές με τις σχετικές οδηγίες.
2 Μαΐου 1893
Οπως ακριβώς είχε καθοριστεί, στις 2 Μαΐου του 1893, ημέρα Κυριακή και ώρα 5 μ.μ. οι Σοσιαλιστές της ομάδας Καλλέργη και εργαζόμενοι συγκεντρώθηκαν στο Στάδιο όπου και γιόρτασαν αγωνιστικά την Παγκόσμια Ημέρα της Εργατικής Τάξης. Οι πληροφορίες στον Τύπο της εποχής παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση αναφορικά με τον αριθμό των συγκεντρωμένων, οπότε και δεν είναι εύκολο να αποφανθεί κάποιος σήμερα με ακρίβεια πάνω σ’ αυτό το ζήτημα.
Ο «Σοσιαλιστής» του δεύτερου 15νθήμερου του Μαΐου 1893 κάνει λόγο για πάνω από 2 χιλιάδες συγκεντρωμένους. Διαβάζουμε: «Εις τας δύο Μαΐου ώρα 5 μ.μ. παρά το αρχαίον Στάδιον, τα μέλη του “Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου” και μέγα πλήθος εκ των πασχουσών εργατικών τάξεων των ευρισκομένων υπό τον ζυγόν του μισθού, ακολουθούντες τον διεθνή των πασχουσών τάξεων αγώνα, συνηθροίσθησαν προς διαμαρτύρησιν εναντίον του σημερινού αθλίου συστήματος, όπου δυστυχούν οι πολλοί κοπιωδώς εργαζόμενοι και ευτυχούν οι ολίγοι οκνηροί, πλούσιοι, μη εργαζόμενοι και απολαμβάνοντες τον ιδρώτα των πολλών εργαζομένων… συνήλθον πλέον των 2 χιλιάδων ατόμων…».
Αντίθετα η «Εφημερίς» παρουσίασε ένα κοινό που δεν ήταν πάνω από 200 άτομα. «Οι πλείστοι εξ αυτών ήσαν εργάται, ευπρεπώς κατά το πλείστον ενδεδυμένοι, με ερυθράς κονκάρδας επί της κομβιοδόχης, και πολύ ήσυχοι άνθρωποι. Αυτοί είναι οι πρώτοι σοσιαλισταί εν Ελλάδι, και συνήλθον χθες εις το πρώτον αυτών εν Αθήναις συλλαλητήριον».
Τέλος, η «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη σημείωνε στο δικό της ρεπορτάζ στις 3 Μαΐου 1893: «Είχομεν χθες και συλλαλητήριον σοσιαλιστών εις το αρχαίον στάδιον. Συνήχθησαν πλείστοι εργατικοί άνθρωποι και άλλοι Κύριοι εμφορούμενοι υπό των σοσιαλιστικών αρχών, φέροντες όλοι ερυθράς κονκάρδας επί της κομβιοδόχης των και ήκουσαν τον σοσιαλιστήν κ. Καλλέργην όστις υπεστήριξεν την αργίαν της Κυριακής διά τους εργάτας, τον περιορισμόν των εργασίμων ωρών εις οκτώ και την αλληλοβοήθειαν των εργατών. Εις το συλλαλητήριον επεκράτησε πλήρης τάξις».
Οπως ήδη αναφέρεται στα δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής, ομιλητής στην πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση του 1893 ήταν ο Σταύρος Καλλέργης, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε: «Ο σκοπός της συναθροίσεώς μας ενταύθα είναι να υπογράψωμεν ψήφισμα διά να δοθεί εν καιρώ εις την Βουλή, το ψήφισμα δε έχει ως εξής: Συνελθόντες σήμερον την 2 Μαΐου ημέρα Κυριακή και ώρα 5 μ.μ. εν τω αρχαίω Σταδίω οι κάτωθι υπογεγραμμένοι μέλη του “Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου” και υπό μισθών πάσχοντες ψηφίσαμε:
- Α) Την Κυριακήν να κλειδώσι τα καταστήματα, καθ’ όλην την ημέρα, και οι πολίται ν’ αναπαύονται.
- Β) Οι εργάται να εργάζωνται 8 ώρας την ημέρα.
- Γ) Ν’ απονέμεται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς διατήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.
- Δ) Το συμβούλιον του “Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου” να επιδώση το ψήφισμα εις την Βουλή».
Οντως η συγκέντρωση των υπογραφών συνεχίστηκε και στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και το ψήφισμα κατατέθηκε στη Βουλή την 1η Δεκεμβρίου του 1893, γεγονός που στοίχισε τη σύλληψη του Καλλέργη και την καταδίκη του, να εκτίσει ποινή φυλάκισης 10 ημερών στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα.
efsyn
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε να σέβεστε τους συνομιλητές σας και να αποφεύγετε, τις ύβρεις και τους χαρακτηρισμούς. Να αποφεύγετε να γράφετε ανώνυμα. Όλα τα σχόλια πρέπει να εγκριθούν πριν δημοσιευθούν.