Σήμα κινδύνου: Η Ευρώπη στις φλόγες και τα δάση μας σε κίνδυνο

Κοινή συνάντηση Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας με καλεσμένους πυροσβέστες από τις τρεις χώρες και θέμα το πρόβλημα των πυρκαγιών στον ευρωπαικό νότο .....
της που πλήτεται από τη λιτότητα, συνδιοργάνωσαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Στέλιος Κούλογλου (ΣΥΡΙΖΑ), και οι ευρωβουλευτές της Ομάδας της Ενωτικής Αριστεράς Εστεφάνια Τόρες (Ποδέμος), Μιγκέλ Ουρμπάν (Ποδέμος), Mαρίσα Ματίας (Μπλοκ της Αριστεράς), Mαρίνα Αλμπιόλ (Ενωμένη Αριστερά).

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο Στέλιος Κούλογλου δήλωσε «πολύ ευχαριστημένος γι αυτή την κοινή πρωτοβουλία με την Πορτογαλία και την Ισπανία, είναι ακόμα ένα πρόβλημα του νότου που μας ενώνει, αλλά δεν είναι μόνο πρόβλημα του νότου. Όπως και στην οικονομία  και στη λιτότητα, έτσι και στο θέμα αυτό είναι το μέλλον όλης της Ευρώπης που παίζεται.»

Κατήγγειλε μάλιστα ότι «υπάρχουν λίγα μέσα για να αντιμετωπίσουμε τις πυρκαγιές και σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση είναι δραματική. Τα υλικά τελειώνουν, υπάρχουν πυροσβεστικά αυτοκίνητα που αυτή τη στιγμή δεν έχουν λάστιχα για να μπορέσουν να κινηθούν για το καλοκαίρι.»  Ο Στέλιος Κούλογλου υπογράμμισε την ανάγκη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και σε αυτό το ζήτημα: «Στηριζόμαστε στους πυροσβέστες που κάνουν πολύ ηρωϊκή δουλειά αλλά θέλουμε και τη βοήθεια της ΕΕ γιατί το πρόβλημα είναι κοινό. Πέρσι το καλοκαίρι ήταν η Σουηδία που κάηκε. Το διοξείδιο του άνθρακος είναι ένα θέμα που αφορά όλη την Ευρώπη. Ελπίζω σε αυτό το θέμα να επικρατήσει η λογική και η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και όχι, όπως σε άλλα θέματα, οι εγωιστικές και αλαζονικές συμπεριφορές του κάθε ξεχωριστού κράτους μέλους που έχει τα λεφτά.»

Τη σημασία μια κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την πρόληψη και τον έλεγχο των πυρκαγιών στα δάση, ανέλυσε ο Ερνστ Σούλτε, εμπειρογνώμονας στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ στην εκδήλωση  συμμετείχαν επίσης με εισηγήσεις τους ακτιβιστές οικολόγοι από την Ισπανία και εκπρόσωποι των ενώσεων των δασικών πυροσβεστών και εθελοντών πυροσβεστών από την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Για την ελληνική περίπτωση μίλησαν ο Ιωάννης Κάκαλος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος και ο Ηλίας Τζιρίτης, εθελοντής πυροσβέστης και συντονιστής τοπικών δράσεων με την περιβαλλοντική οργάνωση WWF. Σύμφωνα με τον κ. Τζιρίτη, αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα «έχουμε σοβαρό πρόβλημα με το μέγεθος της βιομάζας που υπάρχει στα ελληνικά δάση και την έλλειψη διαχείρισης, ενώ η κλιματική αλλαγή τείνει να επιτείνει το πρόβλημα και αυξάνει το ενδεχόμενο να έχουμε τα ίδια περιστατικά με αυτά που είχαμε το 2007 όπου χάσαμε 80 ανθρώπους και πάνω από 250 εκτάρια δάσος.»

Συμφωνώντας με τον Στέλιο Κούλογλου ο κ. Τζιρίτης επεσήμανε ότι «το πρόβλημα δεν είναι του νότου αλλά της Ευρώπης. Γιατί οι οικότοποι και τα δάση που χάνονται δεν είναι του νότου, είναι της Ευρώπης, και από τη στιγμή που η Ευρώπη έχει θεσπίσει νομοθεσία για να προστατέψει το περιβάλλον, όπως την πολιτική για τη βιοποικιλότητα και τις προστατευόμενες περιοχές, δεν μπορούμε να σφυρίζουμε αδιάφορα λέγοντας ότι οι πυργκαγιές είναι πρόβλημα κάποιων άλλων.»

«Χρειάζεται μια ευρωπαϊκή ομπρέλα, συμπλήρωσε ο ίδιος, για να συντονίσει τις ήδη υπάρχουσες προσπάθειες ανταλλαγής τεχνογνωσίας και πληροφοριών που γίνονται μεταξύ των διαφόρων ομάδων και μια ρεαλιστική πολιτική μείωσης του προβλήματος και των επιπτώσεων έξυπνες πολιτικές διαχείρισης.»

Στην Έλλαδα πάνω από το 70% των αιτιών πυρκαγιάς οφείλεται σε αμέλεια, «το οποίο σημαίνει ότι έχουμε ελλειπή επικοινωνιακή πολιτική και ενημέρωση του κοινού και ότι οι πολίτες μας είναι αδιάφοροι στο πρόβλημα» είπε χαρακτηριστικά.

Στην ΕΕ, η συνολική έκταση των δασών και άλλες δασικές εκτάσεις καταλαμβάνουν περίπου 180 εκατομμύρια εκτάρια, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 42,4% της συνολικής χερσαίας έκτασης της ΕΕ και υπερβαίνει την έκταση που χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς. Ο ρόλος τους είναι απαραίτητoς, τόσο για τη διατήρηση των μεγάλων οικολογικών κύκλων και την ποιότητα του αέρα, θερμική ρύθμιση, η απορρόφηση του CO2 (10% των εκπομπών απορροφώνται από αυτές), η διατήρηση της βιοποικιλότητας, ο μετριασμός της διάβρωσης, κ.λ.π. Επιπλέον, τα δάση παράγουν περίπου 3.000.000 θέσεις εργασίας στην ΕΕ.

Κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι πυρκαγιές προκάλεσαν σε ετήσιο μέσο όρο την ασβεστοποίηση 480 000 εκταρίων δασικής έκτασης στην Ευρώπη, ενώ πάνω από το 95% προκλήθηκαν από ανθρωπογενείς παράγοντες. Περίπου το 85% της συνολικής έκτασης των καμένων δασικών πυρκαγιών βρίσκεται στην περιοχή της Μεσογείου και της Πορτογαλίας, όπου Ιδιαίτερα καταστροφικές πυρκαγιές ξέσπασαν στην Πορτογαλία το 2003 και το 2005, στην Ισπανία το 2006 και στην Ελλάδα το 2007, «μια από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας», σύμφωνα με τον κ. Κάκαλο, όπου κάηκαν περισσόρερα από 268,34 εκτάρια γης, με αποτέλεσμα το θάνατο άνω των 60 ανθρώπων, τον αφανισμό χιλίων σπιτιών και τη δημιουργία 6 χιλιάδων αστέγων. Η φωτιά έκαψε 4.5 εκατ. ελαιόδενδρα και 60 χιλιάδες ζώα. Όπως επεσήμανε ο κ. Κάκαλος, «μελέτη του ΟΗΕ δείχνει ότι η Ελλάδα και η ολόκληρη Μεσόγειος συγκαταλέγονται στις 18 σημεία του πλανήτη τα οποία θα αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα  λόγω της εντεινόμενης αλλαγής του κλίματος.»

Παρά τις δυνατότητες και τα προβλήματα, διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει μια κοινή ευρωπαϊκή δασική πολιτική. Η νέα ευρωπαϊκή δασική στρατηγική που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν εξετάζει τη σημασία της πρόληψης των πυρκαγιών και περιορίζεται στο να ορίζει τα δάση ως οικονομικό πόρο. Περίπου το 90% των κονδυλίων της ΕΕ για τα δάση προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ). Κατά τη διάρκεια της τελευταίας περιόδου προγραμματισμού 2007-2013, περίπου 5.400 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό αυτού του ταμείου διατέθηκαν για τη συγχρηματοδότηση ειδικών μέτρων για τα δάση. Ωστόσο, όπως το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναγνώρισε σε μια πρόσφατη έκθεση, οι πόροι του ταμείου αυτού για την πρόληψη των πυρκαγιών ( 226 ) δεν είναι ουσιαστικά προσανατολισμένοι στο αποτέλεσμα.

Επιπλέον, σε χώρες όπως η Ισπανία, η επαγγελματική αναγνώριση των δασικών πυροσβεστών καθώς και η εκπαίδευσή τους και οι συνθήκες εργασίας απέχουν πολύ από ότι αντιστοιχεί σε ένα από τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα εν γένει. Κάθε χρόνο στην Ισπανία καίγονται κατά μέσο όρο, 116.000 εκτάρια.Τα τελευταία  20 κάηκαν 3.1 εκατ. εκτάρια  σε ένα 25% της συνολικής δασικής έκτασης της χώρας.

Παρά την αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών δεν υπάρχει ένα επαρκής κοινωνική ευαισθητοποίηση ούτε πολιτική μέριμνα πάνω στο θέμα αυτό. Ως εκ τούτου, η χθεσινή συνάντηση Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας επικεντρώθηκε κυρίως στην ανάγκη αύξησης του επιπέδου ευαισθητοποίησης των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων αλλά και των πολιτών σχετικά με τη σοβαρότητα των δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη πριν από το καλοκαίρι αλλά και  στην ανάγκη για τη βελτίωση και ενίσχυση των ευρωπαϊκών μηχανισμών ενημέρωσης, συντονισμού και ανταπόκρισης ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και καταλληλότητα των προληπτικών μέτρων κατά τις πυρκαγιές. Μεγάλη σημασία δόθηκε επίσης στο αίτημα για τη βελτίωση της αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων και των συνθηκών εργασίας των πυροσβεστών τόσο στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Οι εισηγητές δεν παρέλειψαν να υπενθυμήσουν την υποχρέωσή όλων των κρατών μελών να εφαρμόσουν την εθνική δασική πολιτική κυρίως με στόχο την πρόληψη των πυρκαγιών την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στο έργο της κατάσβεσης.

Περισσότερες φωτογραφίες:
https://www.flickr.com/photos/131481887@N02/sets/72157651270856704

tvxs