ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ: Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος..

Ο  ποιητής  της"Δραπετσώνας",του ¨Σαββατόβραδου",του"Bρέχει  στη  φτωχογειτονιά","Δρόμοι  που  χάθηκα"κ.α (φωτογρ,βίντεο).....

ΟΑναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης (20 Απριλίου 1922 -30 Οκτωβρίου 1988) ήταν σημαντικός Έλληνας ποιητής.Αδερφός του ήταν ο ηθοποιός Αλέκος Λειβαδίτης και ανιψιός του ο ηθοποιός Θάνος Λειβαδίτης.

(Εξόριστοι στον 'Αη-Στράτη. Αρχείο Βασίλη και Βύρωνα Μανικάκη. Βλ. Μουσείο Δημοκρατίας 'Αγιος Ευστράτιος.)

Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα  με συνέπεια να εξοριστεί από το 1947 έως το 1951. Στο Μούδρο, στη Μακρόνησο και μετά στον Αϊ Στράτη κι από κει στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ' όπου αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Το «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου» θεωρήθηκε «κήρυγμα ανατρεπτικό» και κατασχέθηκε. Τελικά το δικαστήριο (Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, 10 Φεβρουαρίου 1955) τον απάλλαξε λόγω αμφιβολιών.

Η πρώτη ουσιαστική επαφή του Τάσου Λειβαδίτη με το χώρο της μουσικής πραγματοποιείται το 1945 μέσα στα γραφεία της Λέσχης της ΕΠΟΝ στην Αθήνα, όπου γνωρίζει το Μίκη Θεοδωράκη, όπως και άλλους διανοούμενους της τέχνης και του πολιτισμού, μια συνάντηση η οποία τα επόμενα χρόνια θα αποφέρει, στο χώρο της ελληνικής μουσικής, ορισμένα από τα σημαντικότερα τραγούδια του 20ου αιώνα.

 

Υπογράφει το σενάριο της ταινίας «Συνοικία το Όνειρο»μαζί με τον Κώστα Κοτζιά, σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη. Έτσι, τα πρώτα τραγούδια με δικούς του στίχους κυκλοφορούν τον Οκτώβρη του 1961, στο δίσκο «Πολιτεία» και είναι τα περίφημα «Μάνα μου και Παναγιά», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» (που ακούγονται και στην ταινία), «Δραπετσώνα»εμπνευσμένο από την επικαιρότητα της εποχής, όταν οι μπουλντόζες του δήμου προσπάθησαν να γκρεμίσουν τα παραπήγματα των φτωχών κατοίκων για να χτιστούν στη θέση τους πολυκατοικίες, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών και επεισοδίων, 

«Με αίμα χτισμένο κάθε πέτρα και καημός
Κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός
Μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ’ τη δουλειά
Εγώ κι εκείνη όνειρα φιλιά
Το δέρνε αγέρας κι η βροχή
Μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκαπαντοχή
Αχ το σπιτάκι μας κι αυτό είχε ψυχή»

αλλα..............  ..."εμείς  θα ζήσουμε  κι  ας  είμαστε  φτωχοί"
(Δραπετσώνα)

(αριστ., με τη γυναίκα και την κόρη του στο σπίτι τους στην Αχαρνών το 1964. 

Δεξ., με τη γυναίκα του Μαρία το 1960. )

«Έχω μια αγάπη» και «Σαββατόβραδο» με ερμηνευτές τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Μαρινέλλα, τον Μανώλη Χιώτη και τη Μαίρη Λίντα. Οι στίχοι του μελαγχολικοί και εσωτερικοί αποτυπώνουν καταστάσεις  προσωπικές.

(συνοικια  το  όνειρο)

Ωστόσο, παρ’ όλες τις δύσκολες καταστάσεις που περιγράφουν οι στίχοι του, καταστάσεις όπως είπαμε ρεαλιστικές και πολύ σκληρές, διακρίνονται σε αυτούς το πείσμα, η περηφάνια και η θέληση για μια καλύτερη ζωή. Έτσι, στο ίδιο τραγούδι «Βρέχει στη φτωχογειτονιά»
«Οι συμφορές αμέτρητες
Δεν έχει ο κόσμος άλλες
Φεύγουν οι μέρες μου βαριά
Σαν της βροχής τις στάλες»
και  στο  ρεφρέν..

«Είσαι μικρός και δεν χωράς
Τον αναστεναγμό μου»

 
Το 1977, κυκλοφορούν «Τα Λυρικά», ο πρώτος από τους δύο δίσκους του Θεοδωράκη, που βασίζονται αποκλειστικά σε στίχους του Λειβαδίτη.  Ο δίσκος ανοίγει με την εξαιρετική μπαλάντα «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ», τραγούδι που συμπυκνώνει το ποιητικό σύμπαν και την προσωπική κοσμοθεωρία του ποιητή αφού βρίσκονται μέσα σε αυτό τόσο το ανθρωπιστικό ιδεώδες και η συντροφική του αγάπη που χαρακτηρίζουν τα νεανικά του χρόνια

«Την πόρτα ανοίγω το βράδυ
τη λάμπα κρατώ ψηλά
να δουν της γης οι θλιμμένοι
να ‘ρθούνε να βρουν συντροφιά»

όσο και το μεταφυσικό, αλλά και θρησκευτικό συναίσθημα που χαρακτηρίζει την όψιμη ποίηση και στιχουργική του:
«Να βρούνε γωνιά ν’ ακουμπήσουν
σκαμνί για να κάτσει ο τυφλός
κι εκεί καθώς θα μιλάμε
θα ‘ρθει συντροφιά κι ο Χριστός»

 
Έξι από τα τραγούδια του δίσκου, μεταφρασμένα στα ιταλικά, θα τραγουδήσει και η Milva, στο δίσκο της, «10 τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη», με πωλήσεις 1.000.000 αντιτύπων στη Γερμανία και τη Γαλλία.

(Milva και Βαγγέλης  Παπαθανασίου)

Η συνεργασία Θεοδωράκη-Λειβαδίτη συνεχίζεται σταθερά και τα επόμενα χρόνια, με τραγούδια σε στίχους του ποιητή που βρίσκονται διάσπαρτα σε άλλους δίσκους του συνθέτη όπως στους  δίσκους «Της εξορίας»,(1976), με ερμηνευτή τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, «Οκτώβρης’ 78» με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση .

Ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα, δίσκος του Θεοδωράκη που βασίζεται κατά μεγάλο μέρος στην ποίηση του Λειβαδίτη, κυκλοφορεί το 1987 με τον τίτλο «Λειτουργία Νο2:

Για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο» και πρόκειται για μια καντάτα-ορατόριο, με σαφές το αντιπολεμικό της μήνυμα.

ΕΙΠΑΝ

Τίτος  Πατρίκιος(Έλληνας ποιητής  ,πεζογράφος  και  μεταφραστής)*  Ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε». Και παρακάτω: «άσκησε την κριτική με διεισδυτική ευαισθησία, με στοχασμό που δεν κατέληγε σε κάποια κανονιστικότητα, με άνοιγμα σε όλους τους τρόπους της ποίησης και αγάπη για όλους τους ποιητές, χωρίς εύνοιες και πατερναλισμούς».

Γιώργος  Δουατζής(Ποιητής,συγγραφέας  και  δημοσιογράφος)*Για όσους γνώρισαν από κοντά τον Τάσο Λειβαδίτη είναι γνωστό ότι, η ζωή του ταυτίζόταν απόλυτα με το αξιακό σύστημα το οποίο οικοδόμησε με το έργο του.  Ο Λειβαδίτης αποτελεί την περίπτωση ενός δημιουργού, ο οποίος ταύτισε το έργο με τη ζωή του.

Θανάσης  Νιάρχος(Πολιτικός  επιστήμονας,ποιητής  και δημοσιογράφος)*«Ο Τάσος Λειβαδίτης είναι ό,τι μας έκαψε όλους μας ως σχέση, αίσθημα, περιπέτεια και ζούμε την υποχώρησή του μέσα στη ζωή και τη συνείδησή μας» .

Γιάννης  Ρίτσος* Του  αφιέρωσε   ποιήμα  με  το  τον  τίτλο"Στον  αδελφό  μου  Τάσο  λειβαδίτη".

# Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνέςτο πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες μα ούτε βήμα πίσω.Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλωνκάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνιααφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείεςμια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμααύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στην νύχτα του πολέμουέτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείςεκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ΄τις οβίδες.Δεν έχεις καιρόδεν έχεις καιρό για τον εαυτό σουαν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

"Γ"