Ομιλία Αποστόλου για την Ανάπτυξη της Περιφ.Στερεάς Ελλάδας

Ομιλία του υποψήφιου Περιφερειάρχη Βαγγέλη Αποστόλου στην εκδήλωση που οργάνωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο Φθιώτιδας στη Λαμία το Σάββατο 26/4/2014 για την ανάπτυξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας:...

«Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τη Διοίκηση του Περιφερειακού τμήματος του ΟΕ για την δυνατότητα ενημέρωσης πάνω στις θέσεις του συνδυασμού μας για τις επερχόμενες περιφερειακές εκλογές και τα προβλήματα της περιφέρειας μας .

Εμείς θεωρούμε ότι είναι μια πρωτοβουλία που ανταποκρίνεται στο θεσμικό ρόλο του Επιμελητηρίου σας για τη συμμετοχή του στα κοινά και την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της περιφέρειας.

Αύριο, μετά την εκλογική μας νίκη, σκοπεύουμε να προσκαλέσουμε τα παραρτήματα του ΟΕΕ στη περιφέρεια να συμμετάσχουν ενεργά στη Δημιουργία Κέντρου Προγραμματισμού της Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης στην Στερεά με την θεσμική κατοχύρωση σε αυτό της συμμετοχής των εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Πανεπιστήμιο, Επαγγελματικά και Επιστημονικά Επιμελητήρια, Φορείς αγροτών, Επαγγελματικών ενώσεων κ.λ.π.) με θεσμοθετημένο ρόλο στον σχεδιασμό, στην παρακολούθηση και επιστημονική στήριξη της περιφερειακής πολιτικής και ανάπτυξης.

Ξεκινώ τη τοποθέτησή μου από τη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα στο ΠΕΠ 2007-2013;

Συμμετέχουμε στο ΠΕΠ Θεσσαλίας–Στ. Ελλάδος– Ηπείρου 2007-2013 (προϋπολογισμός 1,38 δις €), με τρεις άξονες προτεραιότητας.

Δεν μου επιτρέπει ο χρόνος να τοποθετηθώ αναλυτικά . Αυτό που θέλω όμως να τονίσω είναι ότι η υπερδέσμευση που ευνόησε το πελατειοκεντρικό κράτος που οικοδόμησε το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ  κατέστρεψε τον προγραμματισμό.

Σήμερα δημιουργούνται τρομακτικά προβλήματα ο με τις δεσμεύσεις των προηγούμενων διοικήσεων. Δεσμεύσεις που έρχονται ακόμη και από τις παλιές νομαρχίες και πολλές φορές δεν έχουν κανένα αναπτυξιακό αντίκρισμα.

Υπάρχουν όμως και άλλες χρόνιες ελλείψεις περιφερειακής πολιτικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι η περιφέρεια δαπανά μόλις το 0,18% του ΑΕΠ της για έρευνα - καινοτομία. Και αρνητικό ρόλο σε αυτό παίζει η απουσία Δημόσιων ερευνητικών κέντρων και Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Ή στο περιβάλλον, όπου η υλοποίηση δράσεων από τα ΠΕΠ - Τομεακά προγράμματα δεν άλλαξε την κατάσταση και οι ανάγκες της Περιφέρειας σε περιβαλλοντικές υποδομές είναι μεγάλες .

Έρχομαι όμως στις δικές μας  αναπτυξιακές  κατευθύνσεις για την περιφέρεια Στ. Ελλάδας

Καταθέτουμε ένα Σχέδιο που στοχεύει :

1) στην ανασυγκρότηση του οικονομικού παραγωγικού συστήματος και στη διασφάλιση της συνέχειας και αποδοτικότητας,

2) στην ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου με στοιχεία κοινωνικής δικαιοσύνης προς όφελος των οικονομικά ασθενέστερων, στην διαμόρφωση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής των κατοίκων στην περιφέρεια, στην άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και

3) στην προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη με ποιοτικά χαρακτηριστικά του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος,

H στρατηγική μας, δεν εξαντλείται σε προγράμματα και αριθμούς.

Όχι πως αυτά δεν έχουν την σημασία τους, σε μια κοινωνία μάλιστα που έχει μάθει να μετρά την ευημερία της με νούμερα και αριθμούς.

Ωστόσο το κύριο είναι πώς αντιλαμβάνεται κανείς την ανάπτυξη σε εποχές περατότητας των πόρων, πως μεθοδολογικά την σχεδιάζει, για ποιόν αγωνίζεται και τι θέλει να εξυπηρετήσει.

Εμείς θέλουμε όχι μόνο να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη στους πολίτες με αξιόπιστες πολιτικές αποφάσεις αλλά και να αποδείξουμε ότι η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων και των αρμοδιοτήτων μπορεί να φέρει το νέο, το αναγκαίο και προοδευτικό στη παραγωγική ανασυγκρότηση της περιφέρειας .

Με επίκεντρο τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες κάθε Δήμου και περιφερειακής ενότητας , μακριά από ισοπεδωτικές και οριζόντιες προσεγγίσεις και εκ των άνω σχεδιασμούς θα συνδέσουμε τη παρουσία μας στη Διοίκηση της Περιφέρειας με μια ευρύτερη προσπάθεια να υπηρετηθούν εναλλακτικές λύσεις περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης .

Και σε αυτή τη λειτουργία οι πολίτες με τα κινήματά τους και τη συλλογικότητά τους θα έχουν ουσιαστική συμμετοχή όχι μόνο στην υλοποίηση αλλά και στο σχεδιασμό .

Θέλουμε να φέρουμε το καινούριο στη λειτουργία της περιφέρειας. Γι αυτό θα προτείνουμε στους φορείς του Προγραμματισμού, που σας προανέφερα να ξανασχεδιάσουμε την περιφερειακή πολιτική, με Κοινωνική Συμφωνία βασισμένη στους παρακάτω άξονες:

Πρώτος άξονας: Ικανότητα Παραγωγής, Ανταγωνιστικότητα Προϊόντων, Διαμόρφωση ενός Νέου Αναπτυξιακού Προτύπου στην περιφερειακή οικονομία.

Αυτό σημαίνει πολιτικές, για την περιφέρεια που θα αναθερμαίνουν την τοπική παραγωγική ικανότητα σε όλους τους τομείς και ότι τα παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, θα είναι ανταγωνιστικά με όρους διεθνούς αγοράς.

 Στην χρεοκοπημένη ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες κρίσης αντίληψη ότι «η ελεύθερη αγορά ρυθμίζει τα προβλήματα» χωρίς παρεμβάσεις και αντιστάσεις, που οδηγεί στην εξαφάνιση της μικρής επιχειρηματικής μονάδας,

θα πρέπει να αντιτάξουμε περιφερειακές και τοπικές πολιτικές που θα ενισχύουν την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με προστιθέμενη αξία μέσα από προδιαγραφές ποιότητας και καινοτομίας.  

Δεύτερος άξονας: Κοινωνική Δικαιοσύνη - Aλληλεγγύη, Άρση των Κοινωνικών Ανισοτήτων, εξάλειψη φαινομένων Κοινωνικού Αποκλεισμού.

Η διάσταση της κοινωνικής οικονομίας, που στα πλαίσια των σημερινών σχέσεων παραγωγής θα συνδυάζει την νομιμοποίηση ευρύτερων συλλογικοτήτων με την αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα .

Ο μεγάλος ρυθμός ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στην Ε.Ε. σε σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και η έκφραση αυτού του ρυθμού στην αύξηση της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία πρέπει να αποτελέσει οδηγό για τη περιφέρεια στην προσπάθεια δημιουργία θέσεων απασχόλησης και

Τρίτος άξονας: Περιβάλλον, Προστασία των φυσικών πόρων, Nέες Ανθρωπογενείς Αναπτυξιακές Προτεραιότητες.

O άξονας αναφέρεται τόσο στην έννοια της προστασίας του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος όσο και στις έννοιες της ποιότητας ζωής στο φυσικό και αστικό περιβάλλον, τις ιδιαιτερότητας των τοπικών πολιτισμικών αξιών και του καταναλωτικού πρότυπου.

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν με άλλα λόγια ότι για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας χρειάζεται να σχεδιάσουμε από την αρχή, να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία τα προβλήματα που κληροδότησε ο δικομματισμός και η μνημονιακή πολιτική και να υλοποιήσουμε νέες πολιτικές.

Μια από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για αυτό είναι:

Να ξαναφτιάξουμε τις δομές της περιφερειακής ανάπτυξης

Στα χρόνια που πέρασαν γνωρίσαμε την πλήρη υποταγή του Περιφερειακού Προγραμματισμού και την προσαρμογή του αναπτυξιακού γίγνεσθαι της Περιφέρειας και της Αυτοδιοίκησης, στην λογική της διαχείρισης και απορρόφησης πάση θυσία των κοινοτικών κονδυλίων.

Οι κοινοτικοί πόροι αντί να αποτελούν μέσον και πρόσθετους πόρους στην διαδικασία του προγραμματισμού και ειδικότερα στην κατάρτιση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αποτέλεσαν στην ουσία πόρους υποκατάστασης των τρεχουσών δαπανών του ΠΔΕ.

Το πιο επικίνδυνο : Υποκατέστησαν τον προγραμματισμό (αυτόν του Προγράμματος των Δημοσίων Επενδύσεων), μέχρι του σημείου μάλιστα, αυτό που ονομάζουμε διαρθρωτική και περιφερειακή πολιτική πρακτικά να μην υφίσταται. 

O προγραμματισμός και η ανάπτυξη έγιναν στην συνείδηση της κοινωνίας και των θεσμών της, «πακέτα»,επιδοτήσεις, απορροφήσεις, έργα, που συνδέθηκαν μάλιστα με φαινόμενα διαπλοκής οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, με φαινόμενα διασπάθισης του Δημόσιου χρήματος, και τέλος με φαινόμενα ιδεολογικής χειραγώγησης και εκφυλισμού της συνείδησης του λαού.

Σήμερα χρειάζεται να ξαναφτιάξουμε τους θεσμούς και τις δομές για την περιφερειακή ανάπτυξη.

Ν΄ αλλάξουμε ρότα…

Η σημερινή κατάσταση με τα Επιχειρησιακά Σχέδια-Προγράμματα να παίζουν τον ρόλο της περιφερειακής πολιτικής πρέπει να αλλάξει.  

Τα νέα αυτοδιοικητικά Περιφερειακά Όργανα που θα προκύψουν, είναι αναγκαίο να έχουν ευθύνη και αποφασιστικό λόγο στον σχεδιασμό και στην άσκηση  πολιτικών για την περιφέρεια. 

Να  μην μετατραπούν μέσα στο χρόνο σε φορείς άσκησης κρατικής πολιτικής όπως στην προηγούμενη περίοδο.

Να μην μετατραπούν σε γραφειοκρατίες και χώρους προσωπικών πολιτικών, αλλά να καταστούν μικρά περιφερειακά κοινοβούλια που θα μπορούν να έχουν την δική τους αυτονομία και να μην αποτελούν θιασώτες της κεντρικής πολιτικής και του κομματικού μας συστήματος. 

Κι έρχομαι στους  στόχους  μας για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014 – 2020

Οι σχεδιαζόμενοι πόροι της επόμενης περιόδου και οι θεματικές συγκεντρώσεις είναι εντελώς ανεπαρκείς και σε μεγάλη απόκλιση από τις βασικές αναπτυξιακές ανάγκες της περιφέρειας της Στερεάς Ελλάδας που αδικείται στατιστικά, λόγω της γειτνίασης με την Αττική.

Η Περιφέρεια κατατάσσεται στις μεταβατικές Περιφέρειες η κατάταξη αυτή είναι εντελώς πλασματική σε σχέση με την πραγματική οικονομική και κοινωνική κατάσταση της περιφέρειας.

Εμείς προτείνουμε να γίνει συγκέντρωση των πόρων ως ακολούθως :  

Στην αντιμετώπιση της ανεργίας και φτώχειας. Αυτό γιατί ενώ ο δευτερογενής τομέας της περιφέρειας ανθίσταται περισσότερο από ότι σε άλλες περιφέρειες (λόγω δυισμού που τον χαρακτηρίζει και που πολύ δυναμικά τμήματα του είναι εγκατεστημένα στη Βοιωτία) η απασχόληση μειώνεται κατά 22,5% που είναι από τις μεγαλύτερες μειώσεις και φυσικά αυξάνει τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες .

 Η έμφαση να δοθεί σε ενίσχυση νέων επιχειρήσεων, στην  κοινωνική οικονομία και στην καινοτομία από κοινού με δράσεις αντιμετώπισης της φτώχειας. Επικέντρωση των πόρων στις δημόσιες (κυρίως) επενδύσεις σε δράσεις αστικής ανάπλασης, έργα περιβάλλοντος (Στερεά-υγρά απόβλητα, διαχείριση περιοχών κλπ) υποδομές αντιμετώπισης φυσικών φαινομένων-καταστροφών, έργα σύγχρονης  πολιτιστικής δημιουργίας κλπ.

Να αξιοποιήσουμε την θέση της περιφέρειας στο χωροταξικό και παραγωγικό σύστημα, (γειτνίαση της με την Αθήνα, οι ευκαιρίες ανάπτυξης στο κλάδο του  αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος  , του εναλλακτικού τουρισμού (Ορεινός, Ιαματικός, Καρπενήσι  κλπ) και στις μεταφορές (Διαμετακομίσεις και σιδηρόδρομος).  

 Οι πρόσθετες δυσκολίες που θα κληθούμε ως  νέα περιφερειακή αρχή να αντιμετωπίσουμε είναι:

1. Οι περισσότεροι πόροι θα διατεθούν για την Στερεά Ελλάδα μέσω τομεακών προγραμμάτων τα οποία διαχειρίζονται τα Υπουργεία (πχ. Δράσεις για επιχειρηματικότητα). Έτσι  δεν θα έχουμε την δυνατότητα ουσιαστικού και ολοκληρωμένου σχεδιασμού και αντιμετώπισης των επιτακτικών αναγκών αλλά και των μακροπρόθεσμων αναπτυξιακών προοπτικών.

Θα πάρουμε αυτές τις δυνατότητες γιατί μόνο η περιφέρεια γνωρίζει αυτές τις  ανάγκες και τις προοπτικές .

2. Η απαίτηση του νέου ΕΣΠΑ για «έξυπνη εξειδίκευση» είναι ένα ευχολόγιο με τους πόρους που κατανέμονται στην Περιφέρεια.

3. Δεν υπάρχει καν ένα υποτυπώδες καινοτομικό περιφερειακό σύστημα παρά μόνο διάσπαρτες ερευνητικές διαδικασίες σε λίγες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Οι πόροι που διατίθενται στο νέο ΠΕΠ για την έρευνα και την καινοτομία είναι ελάχιστοι και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να χρηματοδοτήσουν λίγες ερευνητικές μονάδες επιχειρήσεων και 1-2 δημόσια ερευνητικά προγράμματα και

4. Η Περιφέρεια έχει έντονες χωρικές ανισότητες, εξ’ αιτίας αυτού οι πόροι θα πρέπει να κατευθυνθούν  σε συγκεκριμένες χωρικές προτεραιότητες με ολοκληρωμένη προσέγγιση, με συγκέντρωση χρηματοδοτική, θεματικά και χωροταξικά για να έχουν αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Πολλοί από εσάς θα πείτε : και ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ  ΤΑ  ΛΕΦΤΑ; Την ώρα  μάλιστα που η συγκυβέρνησή ΝΔ και ΠΑΣΟΚ “στέλνει” τους πόρους του ΠΔΕ για τα τοκοχρεολύσια, που οι υπερδεσμεύσεις από το τωρινό   ΕΣΠΑ και τα ΠΕΠ έχουν ήδη καλύψει τους λιγοστούς πόρους της νέας προγραμματικής περιόδου, που η Ευρωπαϊκή Ένωση ωθεί στην υλoποίηση των προγραμματισμών με εθνικούς πόρους;

Εμείς δεσμευόμαστε:

Α) Να τα βρούμε εκεί που κρύβονται, εκεί που σωρεύονται ως θησαυροί (εξωτερικό), εκεί που λιμνάζουν και δεν αξιοποιούνται παραγωγικά (τράπεζες), εκεί που μας χρωστάνε (πολεμικές αποζημιώσεις) και μας εμπαίζουν χρόνια τώρα.

Β) Να αξιοποιήσουμε στο έπακρο  και αποτελεσματικά όλα αυτά που δεν ήθελαν να αξιοποιήσουν με αυτό τον τρόπο οι προηγούμενες κυβερνήσεις, γιατί τα έστρεφαν προς τους «ημετέρους» και λοιπούς παράγοντες της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος

Γ) Να τα βρούμε τα λεφτά από ένα ισχυρό ΠΔΕ το οποίο θα δημιουργηθεί από την κεντρική πολιτική επιλογή διαπραγμάτευσης του χρέους και άρα της εξοικονόμησης πόρων που σήμερα πάνε στην εξυπηρέτηση  του χρέους και αύριο θα τα διαθέσουμε για τους σκοπούς της παραγωγικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης.

Όλοι γνωριζόμαστε σε αυτή τη χώρα και όλοι μας έχουμε συγκεκριμένο πολιτικό χώρο αναφοράς .Παλαιοκομματικές τακτικές  χειραψιών και κατόπιν ενεργειών μου δεν μπορούν να δώσουν λύσεις κι ούτε βέβαια να εξαπατήσουν τον λαό της Στερεάς Ελλάδας.

Πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα : Χρειαζόμαστε  μια νέα κυβέρνηση και βέβαια και μια νέα Ευρώπη.

Μόνο αυτό θα ανοίξει το δρόμο για την συνολική ανασυγκρότηση της κοινωνίας και της οικονομίας.

Για αυτό  θα αγωνιστούμε μαζί με τους πολλούς μέσα και έξω από τη Περιφέρεια, μέσα και έξω από τη Βουλή, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη .»