Οι ιστορικοί ισχυροί σεισμοί στην Ελλάδα

Παρουσιάζομε μια ιστορική αναδρομή αναφορικά με τους σεισμούς στην Ελλάδα.
Οι σεισμοί που περιλαμβάνονται είναι μεγαλύτεροι από 5,5 Μ....

Τα στοιχεία που δίνουμε έχουν ληφθεί από εγκυκλοπαιδικά λεξικά, από σεισμολογικά ινστιτούτα και από εργασίες γύρω από το θέμα αυτό.
Οι πλέον επικίνδυνες περιοχές θεωρούνται αυτές που βρίσκονται στο ρήγμα του Ιονίου (Μεσσηνία, Ζάκυνθος, Κεφαλληνία, Ιθάκη κ.λ.π), οι νότιες ακτές του Πατραϊκού και Κορινθιακού κόλπου μέχρι τον Ισθμό, οι νότιες πλαγιές του Παρνασσού, ο Ευβοϊκός κόλπος, η Θεσσαλία, η Χίος, η Β. Κρήτη, η Α. Χαλκιδική κλπ.
Λιγότερο επικίνδυνες είναι οι περιοχές της Βοιωτίας, της Αιτωλίας, των Κυκλάδων, η Μυτιλήνη, του τάφρου του Ευρώτα κλπ.
Οι μεγαλύτεροι σεισμοί τα τελευταία 85 περίπου χρόνια έχουν τρεις επικεντρικές περιοχές: τη βόρεια Λευκάδα, τη νότια Λευκάδα, τη βόρεια Κεφαλληνία, την Ιθάκη, την κεντρική και νότια Κεφαλληνία, την Καρδίτσα, την Αιτωλία, την Ακαρνανία (Ναύπακτο και Μεσολόγγι)και την ανατολική Πελοπόννησο (Πάτρα, Ρίο). Οι πιο πρόσφατοι σεισμοί στη Λευκάδα είναι στις 29 Νοεμβρίου 1994 και στην 1 Δεκεμβρίου 1994, με 5,3 και 5,2 Μ, αντίστοιχα.
-1400 ως - 1500. Καταστροφή της Κνωσού την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

-1450. Περίπου το 1450 ΠΧ. Καταστροφή της περιοχής Κάτω Ζάκρος στην Κρήτη από ισχυρή δόνηση που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

-427. Ισχυρός σεισμός έγινε αισθητός στην Αθήνα, την Εύβοια, Βοιωτία και μερικώς στον Ορχομενό. Κατά τις αναφορές του Θουκυδίδη, η πιθανή εστία ήταν η Αταλάντη.

-426. Το καλοκαίρι του έτους αυτού από ισχυρό σεισμό στην ευρεία περιοχή της Αταλάντης, μετατοπίστηκε η βορειο-ανατολική γωνία του Παρθενώνα.

-420. Το καλοκαίρι του έτους αυτού, σεισμική δόνηση έγινε αισθητή στην Αθήνα.

-373. Ο σεισμός στο Αίγιο, βύθισε την πόλη Ελίκη. Επίκεντρο: -373 38.200 βόρεια  22.200 ανατολικά,  από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY

-32. Ο Διόνυσος αναφέρεται σε σεισμική δόνηση, πιθανά από την περιοχή του Μαρμαρά.

-27. Καταστροφικός σεισμός στην Κω.

365 21 Ιουνίου. Κατά το μεγάλο σεισμό της Μεσογείου, βρέθηκε στη Μεθώνη σκελετός πλοίου σε απόσταση 2 χιλιόμετρα από την ακτή. Επίκεντρο: 365 07 21 35.300   25.200 100 χιλιόμετρα βάθος από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY

1705 3 Σεπτεμβρίου. Στην Αθήνα έγινε αισθητή σεισμική δόνηση που προερχόταν από την περιοχή ανάμεσα στον Ωρωπό και τις Πλαταιές, γύρω στα 30 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Την ίδια περίοδο αναφορές δείχνουν να έγινε αισθητός σεισμός στην Ζάκυνθο, που ίσως είναι συνέχεια της σεισμικής δόνησης του Νοέμβριου 1704.

1785 13 Ιουνίου. Σεισμική δόνηση με επίκεντρο τον Ωρωπό, 35 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας. Η δόνηση έγινε αισθητή στην Αθήνα.

1805 17 Σεπτεμβρίου ή Νοεμβρίου. Σεισμική δόνηση έγινε αισθητή τις νυχτερινές ώρες στην Αθήνα.

1853 8 Αυγούστου. Στην Αθήνα έγινε αισθητός σεισμός, πιθανά 6,0 Μ. Επίκεντρο: 1853 08 18 07 38.200 23.500 από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY

1874 17 Ιανουαρίου. Το πρωί έγινε σεισμική δόνηση που πιθανά είχε επίκεντρο την Αθήνα.

1820. Αισθητός με ζημιές στην Ζάκυνθο. Επίκεντρο: 1820 03 17    38.800  20.500, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY

1821 9 Ιανουαρίου. Τα σεισμικά κύματα ανέτρεψαν στην Πάτρα πολλές κατοικίες.  Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY η ημερομηνία και το επίκεντρο είναι: 1821 01 06 17:15     AM 37.800  21.200      

1825. Σεισμική δόνηση στη Λευκάδα.

1837 8 Μαρτίου. Αισθητός με ζημιές στην Ύδρα.

1837 18 Μαρτίου. Σεισμική δόνηση στον νότιο Σαρωνικό κόλπο, κοντά στην Ύδρα, 6,4 Μ, έγινε αισθητή στην Αθήνα.

1840. Αισθητός με ζημιές στην Ζάκυνθο. Επίκεντρο: 1840 10 30 38.000  21.000, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY
   
1846 4 Ιουνίου. Αισθητός με ζημιές στην Μεσσήνη. Επίκεντρο:1846 06 11 18:00 37.100  22.000. Τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY δίνουν διαφορετική ημέρα.

1853 18 Αυγούστου. Αισθητός με ζημιές στην Θήρα. Επίκεντρο: 1853 08 18 07:00  38.200  23.500, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY

1858 21 Φεβρουαρίου. Αισθητός με ζημιές στην Κόρινθο. Επίκεντρο: 1858 02 21 07:30 38.000  23.000, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY
   
1861 26 Δεκεμβρίου. Σεισμός το Αίγιο και Γαλαξίδι. Αποσπάστηκε η περιοχή μεταξύ των ποταμών Μεγανίτου και Εράσμιου, περίπου 15 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το τμήμα αυτό μεταβλήθηκε σε πυθμένα θάλασσας. Επίκεντρο:1861 12 26 06:49 38.300 22.300 7.50M, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY

1867 23 Ιανουαρίου. Καταστροφικός στην Κεφαλληνία (Λεξικό Ήλιος). Επίκεντρο: 1867 02 04 03:00 38.400 20.200 100 χιλιόμετρα βάθος 7.90M, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY, που δίνει τροποποιημένη μέρα.

1871 20 Ιουλίου. Αισθητός στην Φωκίδα.

1881. Χίος. Σώθηκαν ελάχιστες κατοικίες. Τα θύματα έφθασαν τις 3.800. Μεγάλη ήταν η καταστροφή, ειδικά στη νότια Χίο. Στα Μαστιχοχώρια που βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νησιού, διατηρήθηκαν δύο σπίτια στο χωριό Ληθί. Το πατρικό σπίτι του Α. Συγγρού και της οικογένειάς μου, το οποίο διατηρείται μέχρι τώρα. Ακόμα και μέχρι σήμερα στις γενέθλιες ημέρες των σεισμών, τελούνται λειτουργίες και θρησκευτικές εορτές. Επίκεντρο:1881 04 03 11:30 38.200  26.200 7.30M και 1881 08 26 38.400 26.100, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY

1886 15 Αυγούστου. Καταστροφικός στην Μεσσηνία.   Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL   SURVEY η ημερομηνία και το επίκεντρο είναι: 1886 08 27 21:27 37.000  27.200 100 χιλιόμετρα βάθος 8.39M       

1888 28 Αυγούστου. Αισθητός στο Αίγιο. Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL  SURVEY η ημερομηνία και το επίκεντρο είναι: 1888 09 09 15:15 38.200  22.100      

1889 13 Αυγούστου. Πατραϊκός κόλπος. Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY η ημερομηνία και το επίκεντρο είναι: 1889 08 25 19:13 38.300  22.000         

1893 14 Μαΐου. Αισθητός Θήβα.

1894 19 Ιανουαρίου και 4 Απριλίου. Αισθητός στην Ζάκυνθο.

1894 8 και 15 Απριλίου. Αισθητός στη Λοκρίδα.

1894. Το ρήγμα της Αταλάντης εμφανίστηκε κατά τους σεισμούς της Λοκρίδας, στις 20 με 27 Απριλίου 1894 και έχει μήκος περίπου 60 χιλιόμετρα. Έγινε σεισμική δόνηση 6,9 Μ στην Αταλάντη. Επίκεντρο: 1894 04 27 17:42 38.700 23.100 6.90M από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY

1889 22 Ιανουαρίου. Στις 6:15 πμ σεισμός κατέστρεψε ένα τμήμα του Δαφνίου.

1908. Πολύ ισχυρά ήταν τα κύματα που προκλήθηκαν από το σεισμό της Μεσσήνης, τα οποία είχαν ύψος 7 με 11 μέτρα περίπου.

1914 17 Οκτωβρίου. Σημειώθηκε σεισμική δόνηση 6,2 Μ ανάμεσα Θήβα και Χαλκίδα.

1926 26 Ιουνίου. Στο Ηράκλειο Κρήτης κατά το μεγάλο σεισμό της Ανατολής ανυψώθηκε το έδαφος. Ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός στην Ρόδο και το Ηράκλειο. Επίκεντρο: 1926 06 26 19:46 36.500 27.500100 χιλιόμετρα βάθος 8.30M από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SUΡVEY

1928 2 Απριλίου. Έγινε σεισμική δόνηση κοντά στην Κόρινθο, 6,3 Μ.

1928 22 Απριλίου. Αισθητός στην Κόρινθο.

1932 26 Σεπτεμβρίου.  Αισθητός στην Ανατολική Χαλκιδική.

1932 09 26 19:20 39.800 23.800 33 χιλιόμετρα βάθος 7.20M, από τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SUΡVEY

1933. Σχεδόν πλήρης καταστροφή της Κω. 1933 04 23 05:57 36.800   27.200 16 χιλιόμετρα βάθος 6.40Mαπό τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SUΡVEY

1938 30 Ιουλίου. Σημειώθηκε σεισμική δόνηση 6,1 Μ στην περιοχή του Ωρωπού.

1948 22 Απριλίου και 30 Ιουνίου. Αισθητός στη Λευκάδα. Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY η ημερομηνία και τα επίκεντρα αντίστοιχα, είναι: 1948 04 22 10:42 38.500  20.300 33 χιλιόμετρα βάθος 6.40M και 1948 06 30 12:21 38.500  20.500 33 χιλιόμετρα βάθος 6.40M

1953. Η χρονιά με τα μεγάλα σεισμικά πλήγματα στο Ιόνιο πέλαγος.
7 Αυγούστου έγινε η πρώτη δόνηση αισθητή σε Κεφαλληνία και Ιθάκη. 9 Αυγούστου στις 07:41 έγινε ξανά δόνηση αισθητή στα ίδια μέρη. Στις 10 Αυγούστου γίνεται επιπλέον αισθητός ο σεισμός και στην Ζάκυνθο. 11 Αυγούστου δονείται ξανά η Κεφαλληνία και η Ιθάκη. 12 Αυγούστου στις 09:29 έγινε ένας σεισμός και μετά λίγη ώρα στις 11:20 άλλος ένας. Αυτοί οι δύο κατέστρεψαν εξολοκλήρου το Αργοστόλι και το Ληξούρι. Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY η ημερομηνία και τα επίκεντρα για τις 11 και 12 του μηνός, είναι:
1953 08 11 03:32 38.100  20.800 33 χιλιόμετρα βάθος 6.80M     
1953 08 12 09:23 38.300  20.800 33 χιλιόμετρα βάθος 7.30M      

1953 5 Σεπτεμβρίου. Αισθητός στην Κόρινθο. 

1965 6 Ιουλίου. Σεισμική δόνηση αισθητή στην Κόρινθο.

1981 24 Φεβρουαρίου. Αισθητή ισχυρή σεισμική δόνηση 6,8 Μ με επίκεντρο τις Αλκυονίδες, 77 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Μετά 6 ώρες σημειώθηκε μετασεισμός 6,4 Μ στα 60 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Σύμφωνα με τα δεδομένα του NEIC, U. S. GEOLOGICAL SURVEY το επίκεντρο είναι:
1981 02 24 20:53:38.40 38.22 22.93 33χιλιόμετρα βάθος 6.80Μ  και 1981 02 25 02:35:53.30 38.12 23.14 33χιλιόμετρα βάθος 6.40 M

Στην εικόνα δίπλα, δείχνονται οι σεισμοί μεγαλύτεροι από 6.0 Μ στην κεντρική Ελλάδα. Οι μαύρες κουκίδες δείχνουν σεισμούς μετά το 1890 και οι σκιασμένες περιοχές είναι αυτές με τα επίκεντρα. Τα μαύρα τετράγωνο είναι τα κατά προσέγγιση επίκεντρα τον 19ο αιώνα. Τα τετράγωνα είναι οι τοποθετήσεις των σεισμών πριν το 1800. Σεισμοί πριν το 1890 είναι γραμμένοι με το έτος περιστατικού. Μερικοί από αυτούς είναι μικρότεροι από 6.0 Μ και σημειώνονται με μια μικρή γραμμή (-). Οι διακεκομμένες γραμμές δείχνουν τη μείζονα τεκτονική διάθρωση (ρήγματα). 

Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τους ιστορικούς σεισμούς της περιοχής των Ιονίων νήσων μέχρι το 1885. Σας το μεταφέρουμε όπως ακριβώς το βρήκαμε γραμμένο.

N Date Lat N    Lon E  Ms Io Region affected 
1 1469 Spring 38.4 20.5 7.2 X Cephalonia(Argostoli) 
2 1612 May 26 38.8  20.8  6.6  X Leukada
3 1613 Oct. 12 38.8  20.8 6.4 VIII Leukada
4 1625June28 38.7  20.7  6.6  IX Leukada
5 1630 July 2  38.8  20.8 6.6 X Leukada
6 1636 Sept. 30 38.1 20.6 7.1 X Cephalonia(Lixouri)
7 1658 Aug. 24 38.3 20.5 6.8  X Cephalonia
8 1668 38.4  20.4 6.5 VII Cephalonia
9 1704 Nov. 22  38.7  20.7 6.6 IX Leukada
10 1714 July 27  38.2 20.5 6.4  VIII Cephalonia
11 1722 June 5 38.7 20.5  6.3 VIII Leukada(Athani)  
12 1723 Feb. 22      38.6 20.7 7.0  IX Leukada
13 1736 38 20.5 6.2 VII-VIII Cephalonia
14 1741 June 23 38 1/2 20 1/2 6 3/4  VII-IX Leukada
15 1759 June 14 38.3 20.4 6.3 VIII Cephalonia
16 1766 July 24 38.1 20.4 6.7  IX Cephalonia
17 1767 July 22 38.2 20.3 7.2  X Cephalonia(Lixouri)
18 1769 Oct 12 38.9 20.6 6.8 X Leukada
19 1783 Mar. 23      38.6 20.5 7.0 X Leukada (Athani) 
20 1783 June 7  38 3/4  20 3/4  6 1/4 VII-VIII  Leukada (Vavkeri)
21 1815 38.7 20.7  6.3 IX Leukada
22 1820 Mar. 17  38.8  20.6 6.3 IX Leukada
23 1825 Jan. 19 38.7 20.6 6.7  X Leukada
24 1834 July 5  38 21 6 VII-IX Cephalonia
25 1862 Mar. 14       38.4 20.5 6.6 IX Cephalonia(Argostoli) 
26 1867 Feb. 4 38.2 20.4  7.2   X Cephalonia (Paliki) 
27 1869 Dec. 28 38.8  20.7 6.6  X Leukada
28 1885 Dec. 14 38 3/4  20 3/4 5 3/4 VII-VIII Leukada (Englouvi) 

Υπολογισμός μακροσεισμικής έντασης
Το 1767 στη Κεφαλονιά και το 1769 στη Λευκάδα έχουν τα εξής στοιχεία:
Ημερομηνία   ώρα     συντεταγμένες       M     Περιοχή
1767 07 22       04      38.20 Β   20.30 Α     7.2    Κεφαλονιά (Ληξούρι)
1769 10 12       18        38.90 Β 20.60 Α    6.8     Λευκάδα

Ευχαριστούμε πολύ τους Έλληνες επιστήμονες.
Πολλές από τις πληροφορίες πήραμε από μια πραγματεία των ακαδημαϊκών του γεωφυσικού και γεωθερμικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Κ. ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΥ και της Β. ΚΟΥΣΚΟΥΝΑ από τα έργα τους σχετικά με τη σεισμικότητα της Ελλάδας. 

http://ellas.pblogs.gr/