Ο "άνετος" Πάγκαλος και η ατιμωτική παράδοση του Οτσαλάν στους Τούρκους

Την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την παράδοση του Οτσαλάν στα χέρια των διωκτών του, επιβεβαιώνει η απόρρητη έκθεση του τότε πρέσβη της Ελλάδας στο Ναϊρόμπι, την οποία η (τότε) κυβέρνηση απέφυγε να δώσει στους αρχηγούς των κομμάτων, όπως της είχε ζητηθεί....

Από την έκθεση, που είχε δημοσιευθεί στα "Νέα", προκύπτει με σαφήνεια ότι σταθερή "γραμμή" της κυβέρνησης ήταν να απαλλαγεί με κάθε τρόπο από την παρουσία Οτσαλάν, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να δώσει εντολή (μέσω Θ. Πάγκαλου αλλά και του αρχηγού της ΕΥΠ Χαρ. Σταυρακάκη) να "τον πετάξουν έξω διά της βίας" από την ελληνική πρεσβεία στην Κένυα! Η εντολή δόθηκε αρχικά στον ταγματάρχη Σάββα Καλεντερίδη, από τον Χ. Σταυρακάκη, ο οποίος φέρεται να τηλεφωνούσε παρουσία "τριών υπουργών", αλλά δε διευκρινίζεται αν επρόκειτο για τους Πάγκαλο, Παπαδόπουλο, Πετσάλνικο.

Οταν ο Καλεντερίδης αρνήθηκε, επικαλούμενος αδυναμία να υλοποιήσει μόνος του την εντολή, δόθηκε εντολή στον πρέσβη να μισθώσει "τέσσερις φουσκωτούς" (!) από την "αγορά" της Κένυας και να αναθέσει σ' αυτούς το έργο της βίαιης απομάκρυνσης από την πρεσβεία του Οτσαλάν και των συνοδών του. Και όταν ο Γ. Κωστούλας δήλωσε με τη σειρά του αδυναμία, τότε αποφασίστηκε να στείλουν από την Αθήνα "ποδοσφαιρική ομάδα" ή "θίασο" (όπως συνθηματικά ανέφεραν την αποστολή ομάδας πρακτόρων της ΕΥΠ με επικεφαλής τον αστυνόμο Μπόμπο), προκειμένου να αναλάβουν εκείνοι τη βίαιη εκκένωση της πρεσβευτικής κατοικίας από τον Οτσαλάν.

Από την έκθεση προκύπτει ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν έγκαιρα τις κινήσεις Οτσαλάν και ήδη από την τρίτη μέρα της άφιξής του στο Ναϊρόμπι, "ενόχλησαν" τα στελέχη της πρεσβείας. Για λογαριασμό τους προφανώς "δούλεψαν" οι κενυάτικες αρχές, οι οποίες ανέλαβαν τελικά να "αποσπάσουν" τον Οτσαλάν από την πρεσβευτική κατοικία και να τον παραδώσουν στην Αγκυρα.

H άφιξη στο Ναϊρόμπι

Αναλυτικότερα: Το "Φάλκον" που μετέφερε τον Οτσαλάν και τη συνοδεία του προσγειώθηκε στο Ναϊρόμπι στις 11 το πρωί της 2ας Φλεβάρη. Μια μέρα νωρίτερα, τη Δευτέρα 1η Φλεβάρη, ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Θ. Πάγκαλου, Βασ. Παπαϊωάννου, είχε επικοινωνήσει με τον γραμματέα της πρεσβείας, Διακοφωτάκη, και τον είχε ενημερώσει για την άφιξη του αεροπλάνου, χωρίς όμως να τον ενημερώσει ότι σε αυτό βρισκόταν ο Οτσαλάν. Ο Κούρδος ηγέτης έφτασε με πλαστό κυπριακό διαβατήριο στο όνομα Λάζαρος Μαύρος. Μόλις έφτασαν οδηγήθηκαν στην πρεσβευτική κατοικία. Την επόμενη μέρα, Τετάρτη 3 Φλεβάρη, ο Βασ. Παπαϊωάννου μεταφέρει εντολή του υπουργού Εξωτερικών ότι εφεξής η επικοινωνία με το γραφείο του υπουργού θα γίνεται μόνο προφορικά, δηλαδή από τηλεφώνου. Ο Καλεντερίδης ανακοινώνει στην πρεσβεία ότι έχει εντολή να αναχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν για τη Νότια Αφρική, προκειμένου να συνεννοηθεί με τις αρχές για την παροχή ασύλου και κανονικού διαβατηρίου στον Οτσαλάν.

Πρωί πρωί, την Πέμπτη 4 Φλεβάρη, ο Αμερικανός γραμματέας της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ναϊρόμπι ζητά συνάντηση από τον Διακοφωτάκη.Η περίεργη ώρα αναγκάζει τον Διακοφωτάκη να τον ρωτήσει αν συμβαίνει τίποτα και ο Αμερικανός του απαντά αρνητικά και κλείνουν ραντεβού για την επόμενη μέρα.

Την ίδια μέρα ο πρέσβης Κωστούλας καλείται στο ΥΠΕΞ της Κένυας (από τον γγ Καθουρίμα), ο οποίος του υποβάλλει διάφορες ερωτήσεις γύρω από το αεροσκάφος και τους επιβάτες του, αλλά ο πρέσβης αρνείται οτιδήποτε. Παράλληλα, ο Καλεντερίδης που είχε πάει στο αεροδρόμιο για να φύγει για Νότια Αφρική κρατείται από τις κενυάτικες αρχές με αποτέλεσμα να χάσει το αεροπλάνο του και επιστρέφει στην ελληνική πρεσβεία.

"Να πάει σαφάρι"!

Την Παρασκευή, 5 Φλεβάρη, οι Κενυάτες επιμένουν να μάθουν για την τύχη των επιβατών του αεροσκάφους, ενώ ο Βασ. Παπαϊωάννου διαμηνύει ότι η εντολή του Πάγκαλου είναι "να κάνει τον τσομπάνη και να σφυρίζει αδιάφορα" απέναντι στις κενυατικές αρχές, σε ό,τι αφορά τον Οτσαλάν. Το απόγευμα της ίδιας μέρας δίνεται εντολή από τον Παπαϊωάννου να μεταφερθεί στον Οτσαλάν ότι "πρέπει να απομακρυνθεί από τα εθνικά χρώματα". Στην ερώτηση του πρέσβη "και να πάει πού;", ο κ. Παπαϊωάννου απαντά ως εξής: "Μεγάλος τραγουδιστής (σ. σ. κωδική ονομασία Πάγκαλου) έχει εκνευριστεί. Κάναμε μία εξυπηρέτηση. Μη μας τη βγάζουν από τη μύτη. Να πάει σαφάρι. Να πάει όπου θέλει. Μακριά από εθνικά χρώματα".

Την ίδια μέρα, πρόταση της πρεσβείας και του Καλεντερίδη να μεταφερθεί ο Οτσαλάν σε χώρους του ΟΗΕ και να ζητήσει προστασία και άσυλο από το διεθνή οργανισμό, απορρίπτεται από τον Παπαϊωάννου, ο οποίος επιμένει για απομάκρυνση από τα "εθνικά χρώματα".

Η απόφαση της Αθήνας μεταφέρεται στον Οτσαλάν, ο οποίος αρνείται για λόγους ασφάλειας της ζωής του και υποβάλλει γραπτό αίτημα για παροχή πολιτικού ασύλου προς την ελληνική κυβέρνηση. Οι πιέσεις στον Οτσαλάν, ωστόσο, συνεχίζονται και γίνονται αφόρητες, με αποτέλεσμα δύο συνεργάτες του να απειλούν με αυτοπυρπόληση στον κήπο της πρεσβείας.

Το Σάββατο 6 Φλεβάρη, ο πρέσβης, "εκμεταλλευόμενος φιλίες του με Ελληνα επιχειρηματία, εφεξής "Πάνος", καθώς και το άριστο κλίμα διμερών σχέσεων με Σεϋχέλλες, προτείνει στον κ. Παπαϊωάννου να γίνουν σχετικές κρούσεις με τον κ. Πάνο". Η πρόταση γίνεται δεκτή από τον Παπαϊωάννου και τις συνεννοήσεις με τον επιχειρηματία αναλαμβάνει η ΕΥΠ.

"Πέτα τον έξω, ρε Σάββα"

Οι επόμενες μέρες κυλούν σχετικά ήρεμα, με πιέσεις από τους Κενυάτες σχετικά με την ταυτότητα των επισκεπτών, ενώ εξετάζονται και άλλα εναλλακτικά σενάρια για τη φυγάδευση του Οτσαλάν, όπως στην Τανζανία.

Την Παρασκευή, 12 Φλεβάρη, ο διοικητής της ΕΥΠ, ο οποίος έχει πληροφορηθεί το αίτημα Οτσαλάν για παροχή πολιτικού ασύλου, απαντά στον Καλεντερίδη ως εξής: "Να του πεις ότι είναι ηλίθιος. Διέπραξε αθλιότητα. Αυτό που έκανε δεν είναι τίποτα. Δεν ισχύει. Να του πεις να τσακιστεί να φύγει γρήγορα και να πάει όπου θέλει. Εμείς δεν του τάξαμε τίποτα. Πέτα τον έξω, ρε Σάββα, να τελειώνουμε. Σε παρακαλώ, παιδί μου"!

"Οφείλετε να με δεχτείτε"

Το Σάββατο 13 Φλεβάρη,κι ενώ η κατάσταση καθίσταται όλο και πιο κρίσιμη, ο κ. Κωστούλας σημειώνει στο ημερολόγιό του ότι τις πρώτες πρωινές ώρες φθάνει στο Ναϊρόμπι "Ελληνας δικηγόρος Οτσαλάν κ. Φαήλος Κρανιδιώτης. Επιπλέον, "κανείς δε φέρνει αναμενόμενο διαβατήριο, οποίο ήταν προϋπόθεση για αναχώρηση Οτσαλάν από κατοικία".

Παρά το γεγονός ότι διαβατήριο δεν υπήρχε, ο πρεσβευτής σημειώνει πως "περί ώρα 09:00, δεχτήκαμε τηλεφώνημα από επιχειρηματία, με οποίον είχαμε συνεννοηθεί προηγουμένη, οποίος μας είπε ότι αυτοκίνητα ήταν έτοιμα για αναχώρηση σε απόσταση 500 μέτρων από κατοικία, σε πάρκινγκ (...)".

Πλην όμως, ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν "αρνείται αποχωρήσει και ζητά συσκεφθεί ιδιαιτέρως με συνοδεία του και δικηγόρο Φ. Κρανιδιώτη. Μετά σύσκεψη, μας ανακοινώθηκε ότι ζητά από Ελληνα να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για προστασία ζωής του, αφού πλέον είναι σίγουρος ότι "κίνδυνος είναι πάρα πολύ κοντά". Ζήτησε δε από εμάς να αιτηθούμε επισήμως μέτρα προστασίας από κενυατικές αρχές. Σε αυτές ανακοινώσωμε ότι εκκρεμεί αίτηση ασύλου και, μέχρι επίσημη απάντηση Ελλάδας, κρίνεται απαραίτητη προστασία ζωής του".

Στη συνέχεια, κατά το ημερολόγιο του πρεσβευτή, ο Οτσαλάν ανέφερε "ότι, ακόμη κι αν χώρα μας δεν του δώσει άσυλο, οφείλει τον δεχτεί, τον δικάσει και, εν ανάγκη, τον εκδώσει σε τουρκικές αρχές. Ζήτησε επιτακτικά σαν άνθρωπος πλέον, και όχι ως αρχηγός ΡΚΚ ή πολιτικό ον, εφαρμογή ελληνικού και διεθνούς δικαίου και υποχρεώσεων χώρας μας βάσει διεθνών συμβάσεων, που έχει υπογράψει".

"Να τον πετάξεις έξω"

Η συνέχεια, και με δεδομένο ότι κατά τον κ. Κωστούλα η πίεση από την πλευρά της Αθήνας για "άμεση αποχώρηση" του Κούρδου ηγέτη από την πρεσβευτική κατοικία είχε καταστεί "αφόρητη", ήταν αποκαλυπτική.

"Κος Καλεντερίδης δέχεται τηλέφωνο από αρχηγό ΕΥΠ, οποίος με οργίλο ύφος τον διατάσσει να πάει και να πετάξει αμέσως έξω από κατοικία Οτσαλάν διά της βίας. Κος Καλεντερίδης επικαλείται αδυναμία εκτελέσεως εντολής για πρακτικούς λόγους. Αρχηγός ΕΥΠ τον επιπλήττει και ουσιαστικά τον κατηγορεί ότι στηρίζει Οτσαλάν και δεν εφαρμόζει αποφάσεις υπηρεσίας του".

Μετά από λίγη ώρα ακολουθεί μία ακόμη τηλεφωνική κλήση από την ΑΘήνα και ο ταγματάρχης Καλεντερίδης καλείται να απαντήσει, αφού ""κάποιος ονόματι Μιχάλης" ζητά" να του μιλήσει. Η κλήση προέρχεται και πάλι από την ΕΥΠ.

"Κος Καλεντερίδης προσέρχεται και σε ανοιχτή ακρόαση λέγονται τα εξής:

"Σάββα άκουσέ με, είμαι ο Τζοβάρας, είναι εδώ τρεις υπουργοί και ο αρχηγός, κρέμονται τρεις υπουργοί από σένα, το καταλαβαίνεις; Να πας αμέσως και να τον πετάξεις έξω με τη βία"".

Ο Καλεντερίδης αρνείται, με το επιχείρημα ότι "δεν είναι δυνατόν να του ζητούν να κάνει τέτοια πράγματα" και ότι "αδυνατεί να χρησιμοποιήσει βία", ενώ τα όσα διαμείβονται δε διαφεύγουν, λόγω της έντασης της συζήτησης, "της προσοχής του δικηγόρου κ. Κρανιδιώτη".

Ο "Τζοβάρας", όπως ονομάζεται η φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής, συνεχίζει την παραίνεσή του: ""Σε παρακαλώ, Σάββα, πέτα τα έξω τα μ.....να τελειώνομε. Μπορείς να το κάνεις. Πρόσεξε, γιατί αν δεν το κάνεις, όταν έρθεις πίσω, θα σε αποστρατεύσουν. Μπορείς να το κάνεις. Είναι τρεις υπουργοί εδώ" (...)".

Στέλνονται ενισχύσεις

Λίγο αργότερα, αναφέρει ο Κωστούλας, "δεχτήκαμε τηλεφωνήματα από κ. Παπαϊωάννου και ΕΥΠ και μας έγινε γνωστό ότι Αθήνα αποφάσισε εδώ έλευση τεσσάρων "φουσκωτών", οποίοι αναλάβουν επιχείρηση βίαιης απομακρύνσεως.

Κος Παπαϊωάννου μας είπε ότι θα έρθει "θίασος, ποδοσφαιρική ομάδα", οποία εν ανάγκη "θα παίξει μπάλα"".

Τελικά ο Οτσαλάν αρνείται να αποχωρήσει από την πρεσβεία και παραμένει στις θέσεις του, ενώ η βοηθός του Ντιλάν Κιλίτς θέτει συγκεκριμένους όρους για μια ενδεχόμενη αποχώρηση απειλώντας να αυτοκτονήσει. Η κατάσταση φθάνει σε αδιέξοδο.

Την Κυριακή, 14 Φλεβάρη, ο Κωστούλας στέλνει τον Διακοφωτάκη να παραλάβει τους αναμενόμενους πράκτορες της ΕΥΠ από ξενοδοχείο του Ναϊρόμπι, αλλά "δεν ανευρίσκονται". Ο πρεσβευτής "του λέγει να μεταβεί σε αεροδρόμιο. Οπερ και εγένετο αλλά μάταια, καθώς δεν ανευρίσκονται ούτε εκεί".

"Τελικά", σημειώνει ο πρεσβευτής, "περί ώρα 11.00 αστυνομικοί, οι οποίοι είχαν ήδη φθάσει σε ξενοδοχείο, εκάλεσαν πρεσβεία και υπογράφων μετέβη εκεί για παραλαβή τους. Αστυνομικοί ήταν αγχωμένοι καθόσον είχαν υποστεί ταλαιπωρία και καθυστέρηση από αρχές ασφαλείας αεροδρομίου. Φθάσαμε σε πρεσβεία περί 13.00. Υπογράφων και αστυνομικοί αντιλαμβάνονται παρακολούθηση όχι μόνον από Κενυάτες αλλά και, κατά εκτίμησή τους, από Αμερικανούς.

Αστυνομικοί αυτοί ήταν του τμήματος ασφαλείας ΕΥΠ:

1. Μπόμπος Ιωάννης, επικεφαλής. 2. Σπανιάς Αθανάσιος. 3. Ιωαννίδης Ιωάννης. 4. Στάθης..."

"Γιαγιά, απομακρυνθεί αμέσως"

"Εν τω μεταξύ, κ. Διακοφωτάκης είχε επιστρέψει πρεσβεία, περί ώρα 11.30. Παρουσία κ. Καλεντερίδη δέχεται τηλεφώνημα από κ. Παπαϊωάννου, οποίος του λέγει εξής: "Εντολές πρέπει εφαρμοστούν αμέσως και κατά γράμμα. Σημείωνε ό,τι ακριβώς σου λέω. Γράφε.

1. Ποδοσφαιρική ομάδα λάβει οδηγίες ενεργήσει τάχιστα, εν ανάγκη και με βία. 2. Γιαγιά, δηλαδή Οτσαλάν, πρέπει απομακρυνθεί αμέσως.

3. Νοικιάστε του δωμάτιο σε ξενοδοχείο. 4. Εστω και μέσα σε σεντόνι, να μεταφερθεί με συνοδεία του σε χώρο δίπλα σε ξενοδοχείο. 5. Να τους παρατήσετε εκεί, να φύγετε αμέσως και εφεξής καμία επικοινωνία. 6. Αν χρειαστεί αφήστε τους και λίγα λεφτά.

7. Μέχρι Δευτέρα πρωί, όλα πρέπει να έχουν τελειώσει. Καλή τύχη, περιμένομε".

Κος Διακοφωτάκης σημειώνει κατά λέξιν ανωτέρω", λέει ο Κωστούλας, "και ζητά από κ. Παπαϊωάννου όπως οδηγίες δοθούν αμέσως από αρμοδίους Αθηνών χωρίς ανάμειξη πρεσβείας.

Κος Παπαϊωάννου δεν εκφράζεται αλλά μάλλον συμφωνεί".

Οι διαπραγματεύσεις Αθήνας και αστυνομικών περιλαμβάνουν τις ίδιες οδηγίες, αλλά λόγω του ότι η ομάδα δεν είχε οπλισμό και οι Κούρδοι "είχαν όπλα", η "επιχείρηση ματαιώθηκε".

Τη Δευτέρα, οι Κενυάτες καλούν στο υπουργείο Εξωτερικών τον Κωστούλα και του ανακοινώνουν ότι γνωρίζουν πως ο Οτσαλάν βρίσκεται στην πρεσβευτική κατοικία και προσφέρονται να διαθέσουν αεροσκάφος για την ταχύτερη αναχώρηση Οτσαλάν σε όποια χώρα επιθυμούσε, πρόταση η οποία γίνεται αποδεκτή από τον Θ. Πάγκαλο στην Αθήνα. Ο γγ του κενυάτικου υπουργείου Εξωτερικών Καθουρίμα δίνει δίωρη προθεσμία για αναχώρηση Οτσαλάν. Ο Οτσαλάν, στον οποίο μεταφέρεται η απόφαση, αρχικά δηλώνει "δεν πάω πουθενά", αφού δεν του δίνεται η δυνατότητα να επικοινωνήσει με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά στη συνέχεια δέχεται να αναχωρήσει γιατί "δε θέλει να δημιουργήσει προβλήματα σε φίλους". Ο Παπαϊωάννου από την Αθήνα διαμηνύει ότι πρέπει να μεταφερθεί στον Οτσαλάν, "πως δεν έχει δικαίωμα επιλογής, και πως εν ανάγκη, προκειμένου να εξέλθει της κατοικίας, να ζητηθεί συνδρομή κενυατικών αρχών"! Ταυτόχρονα, ζητά στοιχεία του αεροπλάνου και της πτήσης του Οτσαλάν, ώστε, όπως είπε, "να μη μας έρθει ξανά καπέλο στην Αθήνα"!

Οι Κενυάτες από την πλευρά τους αρνήθηκαν να δώσουν οποιαδήποτε πληροφορία για τα στοιχεία του αεροπλάνου και της πτήσης του Οτσαλάν και πίεζαν αφόρητα για άμεση αναχώρηση. Η συνέχεια είναι γνωστή. Οι Κενυάτες αρνούνται να μεταφερθεί ο Οτσαλάν στο αεροδρόμιο με αυτοκίνητο της πρεσβείας, ο Οτσαλάν βρισκόμενος προ τετελεσμένων λέει ότι "δεν υπάρχει άλλη επιλογή, αρκετά προβλήματα προκάλεσα σε φίλους, δε θέλω να σας θέσω σε κίνδυνο". Με κενυάτικα αυτοκίνητα ο Οτσαλάν μεταφέρθηκε μόνος του στο αεροδρόμιο και... παραδίδεται στους διώκτες του.

Ενοχλημένη η κυβέρνηση

Η δημοσιοποίηση της έκθεσης Κωστούλα είχε ενοχλήσει την κυβέρνηση, η οποία με δήλωση του Δ. Ρέππα ζήτησε "να μην παγιδευτεί η χώρα μας σε συζητήσεις αστυνομικού χαρακτήρα και σε σενάρια και υποθέσεις που δρουν αποπροσανατολιστικά, αφού επικαλύπτουν τα άλλα σημαντικά θέματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα". Επανέλαβε επίσης το γνωστό παραμύθι ότι σημασία έχει να διατηρήσουμε το σταθερό προσανατολισμό μας και να διασφαλίσουμε το μέλλον του ελληνικού λαού.

"Απολογία" Πάγκαλου

Από την πλευρά του ο Θ. Πάγκαλος, μέσω δηλώσεων συνεργατών του στο χτεσινό "Εθνος", εμφανίζεται ως "θύμα" των Αμερικανών. "Με τιμώρησαν οι Αμερικανοί", φέρεται να δηλώνει ο Θ. Πάγκαλος, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο Ν. Μπερνς "αρνήθηκε να καλύψει τον απεγκλωβισμό των "4" από την Κένυα. Είναι τρομοκράτισσες, μου είπε. "Πρέπει να παραδοθούν στην Τουρκία""! Για την ίδια την υπόθεση Οτσαλάν υποστηρίζει ότι κατέθεσε δύο εναλλακτικές προτάσεις: Να πήγαινε με ταχύπλοο στην Ιταλία ή μυστικά στις Βρυξέλλες με αεροπλάνο "Φάλκον" που θα μετέφερε τον γγ του υπουργείου Π. Αποστολίδη. Ομως, όπως ισχυρίζεται, αρνήθηκε η ΕΥΠ, η οποία παρουσίασε άλλο σχέδιο για μεταφορά του Οτσαλάν στη Νότια Αφρική με ενδιάμεσο σταθμό το Ναϊρόμπι.