Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940... - ΑΡΧΕΙΟ

Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940...

Τα χαράματα της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου και συγκεκριμένα 

στις 3 το πρωί, ο πρέσβης της Ιταλίας Εμανουέλε Γκράτσι επιδίδει τελεσίγραφο στον Ιωάννη Μεταξά...

με το οποίο του γνωστοποιεί την πρόθεση της Ιταλίας να καταλάβει θέσεις εντός της ελληνικής επικράτειας, συνοδευόμενο από τη δήλωση ότι, αν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί εντός 3 ωρών, ο ιταλικός στρατός θα εισβάλλει στο ελληνικό έδαφος. Η απάντηση του έλληνα πρωθυπουργού (Alors,c’est la guerre: Λοιπόν έχουμε πόλεμο), που έμεινε στην ιστορία ως το ΟΧΙ του Μεταξά, εξέφρασε τη θέληση του ελληνικού λαού να μην υποταχθεί.

Αμέσως μετά ο Ιωάννης Μεταξάς επικοινώνησε τηλεφωνικά και ενημέρωσε τον βασιλιά, τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού αντιστράτηγο Παπάγο και τον Αρχηγό του Ναυτικού Επιτελείου ναύαρχο Σακελλαρίου. Επίσης, τηλεφώνησε και κάλεσε στο σπίτι του τον Άγγλο Πρέσβη Πάλλερετ. 

Το ελληνικό στρατηγείο στήνεται στα υπόγεια της Μεγάλης Βρετάνιας και εκεί είχαν συγκεντρωθεί πολιτειακοί και πολιτικοί παράγοντες.

Το τελεσίγραφο των Ιταλών έχει ήδη εκπνεύσει. Έχει πλέον φθάσει η 7η πρωινή της Δευτέρας, 28 Οκτωβρίου 1940. Εντεταλμένοι υπάλληλοι της Διοικήσεως Πρωτευούσης συνοδευόμενοι από αστυφύλακες χτυπούσαν δαιμονισμένα τις σειρήνες. Ειδοποιούσαν τους Αθηναίους και τις Αθηναίες για τα συμβάντα. Ο κόσμος βρέθηκε στους δρόμους, όπου έμαθε στόμα με στόμα ή μέσω των εφημερίδων τι προηγήθηκε τη νύχτα.

Διάγγελμα της Α.Μ. του Βασιλέως προς τον Ελληνικόν Λαόν.

28η Οκτωβρίου 1940

«Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σας ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους όρους ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.Κατα την Μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Ελλην και κάθε Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των μέχρι τέλους και θα φανώσιν αντάξιοι της ενδόξου ημών ιστορίας. Με πίστη εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Εθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι τελικής νίκης.»

H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στη Φλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. «Φύρερ, προελαύνουμε..» ήταν τα πρώτα λόγια του Ιταλού δικτάτορα. 

Πέρα από τα μέτρα επιστράτευσης, τα οποία βεβαίως μονοπώλησαν σχεδόν τα οκτάστηλα των εφημερίδων, μια σειρά μέτρων συμπλήρωναν τις πρωτοβουλίες του κράτους. Ένα από αυτά ήταν το μέτρο της συσκότισης που εφαρμόστηκε από την πρώτη μέρα του πολέμου, χωρίς επιτυχία.

Το γεγονός αυτό ανάγκασε τον Κ. Κοτζιά, να εκδώσει ανακοίνωση επισημαίνοντας ότι «μερικοί των κατοίκων δεν υπήκουσαν εις την χθεσινήν απόφασιν περί σβέσεως των φώτων και καλύψεως των παραθύρων των είτε διά χάρτου σκοτεινού χρώματος ―κυανού ή μαύρου― ή διά κουβερτών ή και διά παραπετασμάτων σκοτεινού χρώματος, καλώς εφαρμοζομένων επί των παραθύρων». 

Την ανησυχία για τα ζητήματα διατροφής, ιδιαίτερα τον φόβο που επικράτησε για τον κίνδυνο έλλειψης ψωμιού, προσπαθούσε να διασκεδάσει ανακοίνωση της Αστυνομίας που εκδόθηκε ανήμερα της κήρυξης του πολέμου, δηλαδή στις 28 Οκτωβρίου 1940. Το κείμενο που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες ανέφερε: «Η διεύθυνσις της αστυνομίας ανεκοίνωσεν ότι διετάχθησαν τα αρτοποιεία να παρασκευάσουν διπλασίαν ποσότητα άρτου. Συνεπώς, ουδείς λόγος υπάρχει να ανησυχή το κοινόν και να συνωθήται προ των αρτοποιείων».

Τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου οδήγησαν στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941 στα σύνορα με την Αλβανία. Στο μέτωπο παρακολουθούσε από κοντά την σφοδρή επίθεση των ιταλικών στρατευμάτων και ο Μουσολίνι. Οι Έλληνες στρατιώτες με ηρωισμό και αυτοθυσία εξανάγκασαν σε υποχώρηση τους Ιταλούς στρατιώτες.

Στις 17 Μαρτίου του 1941 και ενώ οι ελληνικές δυνάμεις κερδίζουν την μία μάχη μετά την άλλη κάτω από πολύ δύσκολες και αντίξοες συνθήκες Βρετανικές δυνάμεις φθάνουν στην Ελλάδα. Παραμένουν νοτίως του Αλιάκμονα για να μη δώσουν στους Γερμανούς το πρόσχημα να εισβάλουν. Οι Γερμανοί το πληροφορούνται και με πρόσχημα αυτή την κίνηση κηρρύσουν τον πόλεμο στην Ελλάδα. 

Στις 6 Απριλίου του 1941 ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα επισκέπτεται ξημερώματα τον πρωθυπουργό Κορυζή (που είχε αναλάβει μετά τον θάνατο του Μεταξά) και του ανακοινώνει ότι ο Γερμανικός στρατός θα εισβάλει στην Ελλάδα, λόγω της παρουσίας αγγλικών δυνάμεων. Το πρωί αρχίζει η επίθεση εναντίον της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας. Τρεις ημέρες αργότερα τα Γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Θεσσαλονίκη και κατευθύνονται πλέον προς την Αθήνα.

Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής, αδυνατώντας να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτοκτονεί στις 16 Απριλίου. Νέος Πρόεδρος της κυβέρνησης αναλαμβάνει ο Εμμανουήλ Τσουδερός. Οι διοικητές των τριών Σωμάτων Στρατού, Γ. Τσολάκογλου, Π. Δεμέστιχας και Γ. Μπάκος συνθηκολογούν με τους Γερμανούς εισβολείς. Στις 23 Απριλίου ο βασιλιάς, ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση καταφεύγουν στην Κρήτη. Τέσσερις ημέρες μετά οι Γερμανοί εισέρχονται στην Αθήνα. Η χιτλερική σημαία υψώνεται στην Ακρόπολη.

Πηγή: real.gr