ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ...

Από τις Θεομητορικές εορτές ξεχωρίζει η γιορτή της Κοιμήσεως, στις 15 Αυγούστου. Με αυτήν η Εκκλησία μας γιορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου που περιλαμβάνει πρώτον, το θάνατο και την ταφή της και δεύτερον, την ανάσταση και τη μετάστασή της στους ουρανούς.

Είναι μία από τις μεγαλύτερες γιορτές του χρόνου και η μεγαλύτερη του καλοκαιριού. Πολλοί την τιμούν με 14 ημέρες νηστεία που ξεκινά την 1η Αυγούστου.

Ο Δεκαπενταύγουστος είναι μεγάλη, ξεχωριστή γιορτή. Κι είναι περίεργο που χρησιμοποιούμε τον όρο γιορτή, όταν ουσιαστικά τιμάται η επέτειος ενός θανάτου. Καθένας, ωστόσο, μπορεί ανάμεσα στις εκατοντάδες Παναγίες που γιορτάζουν, να βρει εκείνη που του ταιριάζει περισσότερο.

Τη λιγότερο ή περισσότερο αυστηρή, τη λιγότερο ή περισσότερο κοσμική, την πιο ήσυχη, την πολυσύχναστη, την απομονωμένη, αυτή που προτιμούν οι πάσης φύσεως επίσημοι και οι κεφαλές της Εκκλησίας ή εκείνη με τους λιγοστούς πιστούς και τον σκληραγωγημένο ιερέα με το τριμμένο ράσο, την πλούσια με τα ανεκτίμητης αξίας αφιερώματα ή τη φτωχική με προσφορές πιστών το λάδι και τον άρτο.

Τα ελληνικά ονόματα της Παναγίας σε όλη την Ελλάδα είναι 604. Την Παναγιά που γιορτάζουμε στην Τήνο, στην Πάρο, στην Πάτμο, στο Βέρμιο (Σουμελά) και αλλού, οι Βυζαντινοί την ονόμαζαν και... Χιλιάρμενο. Το 620 μ.Χ. Πέρσες και Αβαροι πολιορκούσαν την Πόλη, ενώ ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος έλειπε και οι υπερασπιστές ήταν ελάχιστοι. Τότε, ανεμοστρόβιλος σκόρπισε και βύθισε τα εχθρικά πλοία, τα χίλια άρμενα. Εξ ου το Χιλιάρμενο.

Εχει ενδιαφέρον το πως προέκυψαν κάποια από τα προσωνύμια της Παναγίας.

Στις Σπέτσες, η Παναγιά της Αρμάδας βοήθησε τη μέρα του Γενεσίου της -8 Σεπτεμβρίου- τους Σπετσιώτες να τρέψουν σε φυγή την τουρκική αρμάδα -το 1822- καίγοντας ακόμα και την τουρκική ναυαρχίδα.

Στην Κύθνο, ονομάζεται Παναγιά η Στρατηλάτισσα και στη Σκιάθο Βροντιώτισσα, που «ως βροντή τους εχθρούς καταπλήσσει».

Στην Αστυπάλαια η πολιούχος λέγεται Πορταΐτισσα, προστάτισσα της πόρτας του κάστρου.

Επίθετα αποκτά η Παναγιά και από τις θαυματουργές, ιαματικές της ιδιότητες. Ετσι, ονομάζεται Αματιτσί (=ιαματική) [Κύπρος], Γιάτρισσα (Λακωνία), Πονολύτρια (Πόντος). «Ούτω εκλήθη διότι πολλαί ιάσεις επετελούντο και πόνοι πολλών ελύοντο». Στη Χάλκη, εκτός από το σωματικό πόνο, θεραπεύει και τον ψυχικό. Γι' αυτό ονομάζεται Παναγιά η Παυσολύπη και Παναγιά η Αλυπος στη Βιθυνία.

Αλλες ιαματικές ιδιότητες της Θεοτόκου πρόσθεσαν τα παρακάτω επίθετα: Η Παναγιά η Αρμενοκρατούσα (που προστατεύει τις εγκύους από το αρμένισμα, δηλαδή την εκλαμψία) [Σέρρες]. Η Παναγιά η Γαιματούσα (=η θεραπεύουσα την αιμορραγία) [Κύπρος]. Η Παναγιά η Σφαλαντζιώτισσα (=θεραπεύουσα το δήγμα της φαρμακερής αράχνης) [Κύπρος].

Αλλες, τέλος, προσωνυμίες απέκτησε η Θεομήτωρ από τις θαυματουργές επεμβάσεις της κατά των ολιγοπίστων, δηλαδή αυτών που εργάζονται τη μέρα της γιορτής της: είναι η Παναγιά η Καψοδεματούσα (Πελοπόννησος) και η Καψοχεροβολούσα (Μεσσηνία) [Η Παναγιά οργίστηκε από τους χωρικούς που σκόπευαν να αλωνίσουν στις 2 Ιουνίου, μέρα γιορτής της (κατάθεσης της εσθήτος της Θεοτόκου εν Βλαχέρναις), καίγοντας τα δεμάτια των σταχυών].
enikos.gr