ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Του Δημήτρη Κατοίκου 3ο Μέρος Ο ΠΙΣΩ ΔΡΟΜΟΣ: «Η οδός Ερμού» της παλιάς Σουβάλας.

 Στην πλάτη του σημερινού Δημαρχείου, υπήρχε πριν την ανέγερσή του (1974), ένα μικρό πλατεάκι που φιλοξενούσε μια από τις πρώτες κοινοτικές βρύσες του χωριού κατασκευασμένες τη δεκ 1930...... Ήταν η περίφημη βρύση «Μυγδαλιά», επειδή πλάι της είχε φυτρώσει μια ολάνθιστη μικρή αμυγδαλίτσα. Ακριβώς δίπλα στη βρύση ήταν η πόρτα της αποθήκης βάμβακος του μικροβαμβακέμπορα Γιώργου Κατοίκου. (1882-1966). Στον ίδιο χώρο τώρα λειτουργεί το εργαστήριο γαλακτοκομικών προϊόντων της Μάρθας Τυροβόλη. Ο δρόμος στρίβει αριστερά και αμέσως πάλι δεξιά. Πρόσωπο στη δεύτερη καμπή, συναντάμε την βιοτεχνία κατεργασίας ξύλου του Θανάση Μούκα. Ιδρύθηκε στα τέλη της δεκ. 1940 και λειτούργησε μέχρι περ. το 1975.Το εργαστήριο είναι έκτοτε κλειστό με όλα τα μηχανήματά του άθικτα. Στο πλαϊνό ακίνητο, σε αυτοσχέδιο μικρό του καμαράκι, ο Αδάμ Καρούζος άνοιξε χασαποταβέρνα το 1973, δραστήρια μέχρι το 1985. Τα εξωτερικά τσιγκέλια είναι ακόμα στη θέση τους. Ο δρόμος τραβάει την ανηφόρα και στα 100 μέτρα δεξιά, γωνία με το Νταουτέϊκο αδιέξοδο στενό, στο ισόγειο του σπιτιού του, ο Θανάσης Δαούτης πωλούσε σπόρους σιτηρών και εγχώρια προϊόντα παραγωγής του.(δεκ.1940- περ.1970). Απέναντι και αριστερά ήταν το τσαγκάρικο του Παναγιώτη Κότσια, που μετά το 1971 μεταβλήθηκε σε παντοπωλείο. Λειτούργησε μέχρι περ. το 1985.

Ο δρόμος βγαίνει στο ξέφωτο της πλατείας Αγ.Ταξιαρχών, αφού πρώτα φιλοξενούσε στα δεξιά του την «πίσω πόρτα» του παλιού παντοπωλείου της Γαρέφως Θάνου-Κατράπα (από 1972-2002), και αμέσως μετά, στο απώτερο παρελθόν,(δεκ.’60) την επιχείρηση ενοικιάσεως ποδηλάτων του Γιάννη Γκόλφη. Ορίζει την ανατολική πλευρά της πλατείας και σήμερα αντιπαρέχει δύο σύγχρονες επιχειρήσεις: Το παρασκευαστήριο γαλακτοκομικών προϊόντων του Γιώργου Αυγέρη-Τσόγκα και την ιδιωτική μπουάτ του θαυμάσιου μουσικού και ερμηνευτή του έντεχνου, Θανάση Βαλάσκα. Κινείται παράλληλα με το πρώην ρέμα και περνά ανάμεσα από τα Αντωνέϊκα σπίτια. Στο αριστερό, ο Γιάννης Αντωνίου, ήδη από τη δεκ.1950, είχε δημιουργήσει σημείο πώλησης μήλων και κερασιών παραγωγής του από τις εύφορες πανωχωρίσιες δεντροκαλλιέργειές του.(Μέχρι περ.1975). Αμέσως από πάνω και δεξιά, ο Κώστας Τοπάλης (Μπαλμπάτσος), λειτουργούσε καμίνι παραγωγής μαχαιριών και σιδηρών εργαλείων τα οποία και επί τόπου πωλούσε.(Από περ.1950-1975). Απέναντι και αριστερά, υπήρχε οικιακή  μικροεπιχείρηση πώλησης πεταβροσάνιδων  πεύκης και ελάτης που παρήγαγε σε αυτοσχέδιο χειροκίνητο σχιστήριο στα Κανάβια Παρνασσού ο Παναγιώτης  Βελής. (Δεκαετ. ’50-’60).

 Λίγο πριν ο δρόμος εισέλθει στο δρυμό, στο ακροτελεύτιο σπίτι της αστικής διαδρομής του, λειτουργούσε κατά το παρελθόν μια ακόμα οιονεί εμπορική επιχείρηση πώλησης μελιού και κηρού από τον Αλέξη Κοντοδήμο. Τα προϊόντα ήταν δικής του παραγωγής από τα καλοθρεμμένα μελίσσια του. (Δεκαετ.’50-’60).

Στην πάλαι ποτέ πλήθουσα Σουβάλα, η τότε κεντρική της χωματόστρατα, αποτελούσε τον άξονα πέριξ του οποίου περιστρέφετο η οικονομική και κοινωνική ζωή της. Επί το πλείστον ο δρόμος της ήταν τόπος χαράς, επικοινωνίας και δημιουργίας. Υπήρξαν όμως και στιγμές που έγινε θέατρο τραγικών συμβάντων. Το 1934 με το φόνο της εικοσάχρονης δασκάλας Ιφιγένειας Σβίγκου, εξαιτίας ερωτικού πάθους και το 1964 με την παράσυρση και τον θανάσιμο τραυματισμό της τριανταπεντάχρονης Χρυσούλας Αναστασίου από Δαδιώτικο φορτηγό. 

Πίσω από τις κλειστές τώρα πόρτες των παλιών Σουβαλιώτικων καταστημάτων, με τις σιδερένιες αμπάρες και τα μελαγχολικά λουκέτα, έχουν γραφτεί μεγάλες ή μικρές ανθρώπινες ιστορίες, βασισμένες πάνω στο μόχθο την αγωνία και των ιδρώτα των προγόνων μας για ένα καλύτερο αύριο. Η «Οδός Ερμού» της Σουβάλας του χτες, πρόσφερε την ευκαιρία στους παλιούς Σουβαλιώτες βιοπαλαιστές, ξεδιπλώνοντας το ταλέντο και την αξιοσύνη τους να κυνηγήσουν το όνειρο της επαγγελματικής τους επιτυχίας και της προσωπικής τους καταξίωσης.  Άλλοι τα κατάφεραν άλλοι όχι. Όλοι όμως πάλεψαν και προσέφεραν σε μας τους νεότερους, μια Σουβάλα πανέμορφη και κοσμαγάπητη σε  μια Ελλάδα ελεύθερη και Δημοκρατική. 

 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ                                 ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΕΛΑΣ εα          Γενεαλόγιον κατ. Πολυδρόσου Η.Γεωργούση

 ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ            Μητρώα αρρένων κοιν.  Σουβάλας

        ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ                       Εκλογικός κατάλογος Σουβάλας 1864 (ΓΑΚ)

                                                       Θρύλοι και Παραδόσεις Σουβάλας Παρνασσού

1. ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Του Δημήτρη Κατοίκου.

2. ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΟΥΒΑΛΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ - Του Δημήτρη Κατοίκου - Ο ΠΙΣΩ ΔΡΟΜΟΣ: «Η οδός Ερμού»της παλιάς Σουβάλας. 2ο Μέρος