Επτάλοφος και Λιλαία – Η ναζιστική θηριωδία στις 7 & 8 Οκτωβρίου 1943

Διήμερο τέλεσης ναζιστικών εγκλημάτων ήταν η 7η και η 8η Οκτωβρίου 1943 στη Φωκίδα και στα χωριά της Επταλόφου και της Λιλαίας.....

Αρχικά είχε καταρριφθεί αμερικάνικο βομβαρδιστικό, μετά από επίθεση γερμανικών αεροπλάνων, πάνω από την Άνω Αγόριανη στις 6 Οκτωβρίου 1943.  Επίγειες δυνάμεις των Γερμανών, κινήθηκαν για να συλλάβουν το πλήρωμα του βομβαρδιστικού που διεσώθη με αλεξίπτωτα.

Μάλιστα από εδάφους πολυβολούσαν τους Αμερικάνους που έπεφταν με τα αλεξίπτωτα για να διασωθούν, γεγονός που θεωρείται έγκλημα πολέμου και σκότωσαν ένα από αυτούς.

Όμως Έλληνες αντάρτες παρεμβαίνουν και χτυπάνε τους ναζί, με επτά από αυτούς να βρίσκουν το θάνατο και οι υπόλοιποι να αναγκαστούν σε οπισθοχώρηση.

Η μάχη έγινε, στη θέση Βρυζόραχη – Όχτος, μεταξύ Επταλόφου και Λιλαίας.

Για αντίποινα οι Γερμανοί στις 7 Οκτωβρίου 1943 καίνε τη Λιλαία και μία ημέρα μετά 8 Οκτωβρίου I943 καίνε την Επτάλοφο (Άνω Aγόριανη).

Στη Λιλαία (Κάτω Αγόριανη) βρήκαν το θάνατο από τους ναζί 11 άτομα, ενώ πυρπολήθηκαν τα 150 από τα περίπου 160 σπίτια του χωριού. Μετά τον πόλεμο, οι κάτοικοι της πρώην Κοινότητας Λιλαίας κατέθεσαν, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Άμφισσας, αγωγή, κατά του γερμανικού δημοσίου, ζητώντας αποζημιώσεις.

Κάηκαν τα 146 σπίτια από τα 184 που είχε το χωριό και όσοι κάτοικοι δεν πρόλαβαν ή δεν είχαν εγκαταλείψει το χωριό σφαγιάστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί, μεταξύ αυτών νήπια και ηλικιωμένοι, ενώ μία 17χρονη, πριν φονευθεί, βιάστηκε από 15.

Τα ονόματα των θυμάτων της Επταλόφου:

Αικατερίνη Ν. Βελέντζα (Κιρκάσαινα)
Μαρία Π. Καραπανάγου
Πανάγου Ι. Μούκα (γιαγιά)
Μαρία Αλεξ. Μούκα (μάνα-σύζυγος)
Αφροδίτη Αλ. Μούκα (κόρη 17 χρονών)
Δημήτριος Αλ. Μούκας (γιος)
Αναστάσιος Αλ. Μούκας(γιος)
Παναγιώτης Αλ. Μούκας(γιος)
αβάπτιστο – Αλ. Μούκα (κόρη)
Ανδρέας Δ. Τούντας (Μπάφας)
Ευθυμία Μπαΐρα
Ιωάννης Λάζος
Ασήμω Αλεξ. Λιάπη (Ζαζάναινα)
Ουρανία Ανδρ. Κούτρη
Αθανάσιος I. Koφίνης
Μαρία Αθαν. Κοφίνη (σύζυγος)
Ανδρέας Ευθ. Λάζος (Ανδρίτσος)