1886: Γάμος Αραχωβίτισσας με Διστομίτη.

 Τὴν Κυριακήν 24 Αὐγούστου ἐτελέσθησαν ἐν Ἀραχώβῃ μετά πολλῆς λαμπρότητος τῶν ὡραίων ἐθίμων τῆς χώρας οἱ γάμοι τῆς μόλις δεκαεξαέτιδος εὐμόρφου καὶ καλῆς ἠγμένης ἐν παιδείᾳ δεσποινίδος Εὐφροσύνης, κόρης τοῦ ἀπό τριακονταετίας  διακεκριμένου σχολάρχου ἐν Λεβαδείᾳ καὶ νῦν ἐκ τῶν  προὐχόντων ἐν τῇ πατρίδι του Ἀραχώβῃ κ.  Ἰωάννου Φράγκου, μετὰ τοῦ ἐκ Διστόμου ἀρίστου νέου ἐκ τῶν εὐπορωτάτων τοῦ χωρίου καὶ ἰατροῦ ἐκ τοῦ  ἐθνικοῦ ἡμῶν Πανεπιστημίου κ. Δημοσθένους Ἰωάννου  Λούκα. .....

Πρὸ τεσσάρων ἡμερῶν ἐξετέθη ἐν τοῖς θαλάμοις ἅπασι τοῦ οἴκου τῆς νύμφης ἡ ἰδιαιτέρα χειροποίητος προίξ  αὐτῆς, ἐξ ὅλων τῶν χρησίμων τῷ  βίῳ καὶ τῶν  πολυτελῶν ὑφασμάτων, ταπήτων, ἐνδυμάτων παντοίων, κεντητῶν,  πλεκτῶν,  χρυσοϋφάντων, τῶν  πλείστων κατασκευασθέντων ἐν τῇ χώρᾳ, τινῶν δὲ καὶ ἰδίᾳ χειρί ποικιλθέντων ἀπό ἐτῶν ὑπό τῆς νύμφης καὶ ἄλλων περιγιγνομένων ἤδη αὐτῇ ἀθίκτων  ἐξ ὅσων εἶχε λάβει ἡ μήτηρ  της προῖκα τῷ  καιρῷ  τοῦ γάμου της καὶ διασώσει διά τὴν πρώτην νέαν ἀπόγονόν της.   

Τὸ θέαμα τῶν περιηπλωμένων βαρυτίμων τούτων εἰδῶν τῆς τε καθημερινῆς χρήσεως καὶ τῆς πολυτελείας μὲ τὰ γνωστά ἐκεῖνα πολυποίκιλα χρώματα καθήδυνε  τοὺς θεωμένους καὶ τὴν ἁδρότητα καὶ ἀφθονίαν  καὶ τὸν  γνήσιον  πλοῦτον τιμῶντας, συνήρχοντο δὲ ἐπί δύο ἡμέρας τὸ  ἀπομεσήμερον  αἱ νεάνιδες καὶ πᾶσαι αἱ φίλαι γυναῖκες καὶ οἱ νέοι καὶ ἐν γένει πάντες οἱ φίλοι τοῦ οἴκου καὶ ἐχαιρέτιζον τοὺς γονεῖς ἀγαλλομένους ἐπί τῇ εὐτυχεῖ   παρασκευῇ  τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς κόρης των, ὡς καὶ τὴν  παρισταμένην ἐν καλῇ περιβολῇ εὐρωπαϊκοῦ ἱματισμοῦ νύμφην καὶ ἐχόρευον ἕως νυκτός διαφόρους χορούς ἐν ἤχῳ αὐλοῦ καὶ τυμπάνου, ἐκεῖ ἐν τῷ μέσῳ  τῶν  ἐκτεθειμένων προικώων. 

Τὸ Σάββατον τὸ πρωί ἐγένετο ἡ εἰς δέματα περισυναγωγή πάντων τούτων, ὅπως ὦσι καταλλήλως ἕτοιμα πρὸς μεταφοράν εἰς Δίστομον, τὸ δ’ ἀπομεσήμερον  ἐγένετο ἡ τελετή  τοῦ «κινά» διασωζομένη κατά τύπους ἀπό ἀρχαίας  ἐποχῆς, καθ’ ἥν  συνερχόμεναι πάλιν αἱ νέαι  καὶ πάντες ὅσοι δέον νὰ ἐμβάψωσι τοὺς ὄνυχας τῶν χειρῶν εἰς τὸ ξανθόν χρῶμα ἐκεῖνο τὸ γνωστόν ὑπό τὸ ὄνομα τοῦτο πρὸς τιμήν τῶν ἐπικειμένων γάμων. ἐννοεῖται  δὲ ὅτι ἤδη μόλις τὸν ἕνα μικρόν ὄνυχα οἱ πλεῖστοι ἐμβάπτουσιν. ἠχεῖ δὲ πάλιν ἡ μουσική καὶ ὁ χορός ἐξακολουθεῖ ἀδιάλειπτος. 

Τὴν  Κυριακήν πρὶν ἤ φέξει ἀκόμη ἐξεκίνησαν ἐκ Διστόμου ὁ γαμβρός  μετά τῶν γονέων του καὶ συγγενῶν  μετά συνοδείας δὲ φίλων συμπολιτῶν ὑπερδιακοσίων καὶ περί ὀγδόην πρωινήν ἐθεάθησαν  κατερχόμενοι ἐκ τῶν ἀπέναντι λόφων διά τῶν  ἑλικοειδῶν ἀτραπῶν  εἰς Ἀράχωβαν σειρά λευκῶν φουστανελλοφόρων ἀνδρῶν ἐφίππων ἤ ἐπί ἡμιόνων τῶν  πλείστων καὶ γυναικῶν ἐν τῇ καλλίστῃ χρυσοκεντήτῳ  περιβολῇ των, μετά πυροβολισμῶν συνεχῶν, ἡγουμένου τοῦ κρατοῦντος λευκήν σημαίαν, συνεπομένων  δὲ καὶ δύο ἱερέων  καὶ πολλῶν πεζῶν.

 Ἡ συνοδεία κατέκλισε τὴν Ἀράχωβαν ἐν ἤχοις μουσικῆς ἐγχωρίων ὀργάνων κι ἐκεῖθεν κι ἐντεῦθεν εἰς προϋπάντησιν ἐξελθόντων, ἐγέμισαν δὲ ἀπό ξένους οἱ πλεῖστοι οἶκοι καὶ ἰδίως ὁ τῆς νύμφης. Περί τὴν 9ην  πρεσβεία ἀνδρῶν μετ’ αὐλοῦ καὶ τυμπάνου μετέβη νὰ παραλάβῃ τὸν παράνυμφον, τὸν  ἐκ Λεβαδείας δημοφιλῆ νέον, υἱόν τοῦ στρατηγοῦ καὶ πρῲην βουλευτοῦ κ. Ἰω . Γ. Λάππαν ἐκ τῆς οἰκίας τοῦ ἐξαιρέτου δημάρχου Ἀραχώβης κ. Κ. Παπασταθοπούλου παρ’ ὧ ἐφιλοξενεῖτο.      

Ἤδη ἦσαν τὰ πάντα ἕτοιμα ἐν τῇ οἰκίᾳ τῆς νύμφης, ἥν μετά τοῦ γαμβροῦ παρέλαβον περιβεβλημένην τὰ λευκά ἄνθη τῆς λεμονέας καὶ τὸν  λεπτοΰφαντον  πέπλον καὶ παντοίως περικεκοσμημένην, καθωδήγησαν δὲ ὅ,τε, παράνυμφος  καὶ αἱ συγγενεῖς  ἑκατέρωθεν, ἑπομένων τῶν φίλων καὶ νεανίδων, εἰς τὸν ὑψηλόν ναόν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ἐν ᾦ  ἔμελλε νὰ ψαλῇ  ἡ ἀκολουθία καὶ νὰ τελεσθῇ ἡ στέψις.

Ἅπας ὁ εὐρύς οὗτος ναός ἐπληρώθη Διστομιτῶν καὶ Ἀραχωβιτῶν, ἐπειδή ὁ γάμος θεωρεῖται γενικοῦ κοινωνικοῦ ἐνδιαφέροντος, πανήγυρις ἁπάντων, καὶ ἐν τῷ  πλήθει διεκρίνοντο αἱ καλαί τῶν γυναικῶν ὄψεις, αἵτινες πραγματικῶς διασώζωσι τὸν ἀρχαϊκόν τύπον τῆς  ἑλληνίδος μορφῆς  καὶ διά τοῦ εὐσταλοῦς παραστήματος, τῆς καλῶς ἐπικεχυμένης τῷ  σώματι ἐσθῆτος, διά τῆς ἐρυθρᾶς ποδιᾶς καὶ τοῦ λοιποῦ περί τὸν τράχηλον καὶ τὴν κόμην πλουσιωτάτου διακόσμου ἀναπαριστῶσι τῆς ἀρχαίας καλλιτεχνίας ἀπεικονίσματα πιστά. 

Τελεσθέντος τοῦ μυστηρίου καὶ τῶν γονέων καὶ συγγενῶν καὶ φίλων ἀσπασθέντων τὰ  στέφανα καὶ διδόντων φιλοδώρημα ἐν δίσκῳ τοῖς ἱερεῦσιν, ἐξῆλθον οἱ νεόνυμφοι τοῦ παρανύμφου ἔχοντος ἐκ τοῦ  βραχίονος τὴν νύμφην καὶ ἐγένετο ἄλλη μακρά πομπή διά τῶν ὁδῶν τοῦ χωρίου συνωστιζομένου ἄλλου πλήθους εἰς πάσας τὰς  παρόδους  καὶ γωνίας, καὶ τῶν γυναικῶν τῆς ἀκολουθίας ἀδουσῶν διαφόρους ὕμνους, ἕως οὗ διῆλθον ἐκ κρήνης ὕδατος ἀφθόνου. παρ’ αὐτήν δ’ ἐγένετο ἄλλη τις μικρά τελετή κατ’ ἔθιμον τῆς νύμφης ριπτούσης νομίσματα εἰς τὸ τρέχον ὕδωρ. 

Οὕτως ἐπανέκαμψεν ἡ πομπή εἰς τὸν πατρικόν οἶκον, ὅπου ἤδη ἦσαν παρατεθειμέναι αἱ τράπεζαι εἰς ὅλους τοὺς θαλάμους καὶ μετά τὰ  συγχαρητήρια εἰς μίαν τῶν τραπεζῶν παρεκάθησαν τῇ νύμφῃ καὶ τῷ  γαμβρῷ ὁ πατήρ καὶ ἡ μήτηρ τούτου, ὁ παράνυμφος, οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ἐγγύτεροι τῶν συγγενῶν ἤ φίλων κεκλημένων, ὁ λαοφιλέστατος δήμαρχος καὶ συγγενής τῇ νύμφῃ, ὁ βουλευτής κ. Λάζαρος Παπασταθόπουλος καὶ ἄλλοι, εἰς ἄλλας  δ’ αἱ γυναῖκες καὶ λοιποί κάτω, διεκόνουν δ’ ἅπασιν οἱ οἰκοδεσπόται καὶ συγγενεῖς αὐτῶν μετὰ προθυμίας  ἐγκαρδίου.

Μετὰ τὸ γεῦμα, ὅπερ ἐφαίδρυνον διάφοροι προπόσεις, ἤρχισαν αἱ καλλιφωνότεραι τῶν  γυναικῶν  κατά σειράν τὰ ἄσματα ἐν οἷς  καὶ τὸ :

«Σήμερα   λάμπει πιό  πολύ  ὁ ἥλιος τὴν ἡμέρα

Σήμερα στεφανώθηκε ἀητός τὴν περιστέρα.»

Ἐπῆλθον δ’ οἱ μουσικοί  καὶ κατέληξαν εἰς χορόν ἀναστάντων τῶν χορευτῶν ἐκ τῆς  τραπέζης. Ταὐτοχρόνως  ἀπεκομίζοντο καὶ ἐφορτώνοντο  κάτω ἐπί ἡμιόνων τὰ προικῷα, ἤρχισαν δ’ οἱ ἀποχαιρετισμοί καὶ ἡ συνοδεία πάλιν ἑτοίμη ἐν μεγάλη εὐθυμία καὶ μετά πυροβολισμῶν ἀδιάκοπων παρέλαβε τοὺς νεονύμφους μετά τοῦ παρανύμφου καὶ τινων ἄλλων ἐξ Ἀραχώβης, παρακολουθοῦντος δὲ πλήθους μέχρι ἱκανῆς ἀποστάσεως. 

Ἀπῆλθον εἰς Δίστομον τρεῖς  ὥρας μακράν ἡγουμένου τοῦ κρατοῦντος τὴν «πίταν» διατρυπημένη ὑπό ὀβελοῦ φέροντος εἰς τὸ ἄκρον ρόδι καὶ μῆλον. Ἐκεῖ, ἅμα τῇ ἀφίξει, χορός καὶ φαιδρά οἰνοποσία ἐξηκολούθησαν εἰς ὅλον τὸ χωρίον δι’ ὅλης  τῆς νυκτός καὶ τὴν ἐπαύριον ἀκόμη ὅλην μετ’ εὐχῶν ἀδιαλείπτων  ὑπέρ τῶν νεονύμφων κτλ. 

Τὴν δ’ ἐπιοῦσαν ἐξ Ἀραχώβης νέα ὀλιγάριθμος συνοδεία τοῦ μικροῦ ἀδελφοῦ τῆς νύμφης κλπ. μετ’ αὐλοῦ καὶ τυμπάνου ἀπελθοῦσα τοῦ πατρικοῦ οἴκου ἐκόμισε τοῖς νέοις συζύγοις ἤδη εἰς Δίστομον τὰ κατά παράδοσιν «γλυκά» εἰς ἐπισφράγισιν ἁπάσης ταύτης τῆς εὐφροσύνου γαμηλίου τελετῆς.