Θα βάλουμε φρένο στις πρακτικές των μεγάλων διεθνών αλυσίδων ή θα επιτρέψουμε την απόλυτη κυριαρχία τους;

 Αφροδίτη Παπαθανάση

Η φετινή εμπειρία της black Friday,όπως και των τελευταίων ετών, δείχνει την απόλυτη κυριαρχία στην αγορά, αλλά και την καθοριστική παρέμβαση στα καταναλωτικά πρότυπα, από τις μεγάλες αλυσίδες. ....

Ο επιστημονικός κόσμος πρέπει να δει και να "μετρήσει" πόσο οι ισχυρές διαφημιστικές καμπάνιες και η ένταση εμφάνισης αυτών στα κοινωνικά δίκτυα και στο ιντερνέτ δημιουργούν συμπεριφορές "αγέλης καταναλωτών" και "ψευδείς καταναλωτικές ανάγκες".

Το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο και η Εσωτερική Αγορά, πρέπει να μιλήσουν για αυτά τα φαινόμενα. 

Να θέσουν όρια και φρένα σε πολιτικές μεγάλων εταιρειών με μηνύματα και πρακτικές «συνεχούς βομβαρδισμού διαφημίσεων προς πολίτες». 

Σήμερα, από τη μια πλευρά πολίτες και πολιτικοί μιλούν για την ανάγκη βιώσιμης οικονομικής δραστηριότητας, προστασίας του περιβάλλοντος, ηθικής της εργασίας και δίκαιης εργασίας. Από την άλλη ζούμε το απόλυτο χάος των black Friday, όπου χιλιάδες τόνοι συσκευασμένων προϊόντων διακινούνται, εργασιακά δικαιώματα - πχ μεταφορικές, αποθήκες -δοκιμάζονται αν όχι καταπατούνται και καμιά λογική για βιώσιμη μόδα ή ανακύκλωση στην χρήση υλικών και προϊόντων υπάρχει στο προσκήνιο. 

Το ζήτημα μεγάλες αλυσίδες σε σχέση με τις μικρές επιχειρήσεις δεν είναι καινούργιο. 

Ούτε το ζήτημα μεγάλες αλυσίδες με διαδικτυακή πώληση σε σχέση με τις μικρές επιχειρήσεις είναι καινούργιο, αν και εδώ θα πρέπει να τεθούν εκ νέου ζητήματα στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά :

Το αν και πως φορολογούνται στην Ευρώπη οι μεγάλες διεθνείς αλυσίδες, πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών, μέσω καταστημάτων ή και μέσω διαδικτύου, 

 Το αν και πως φτάνουν στην Ευρώπη υπηρεσίες και προϊόντα χωρίς διεθνή σήματα για την χρήση ηθικής και δίκαια αμειβόμενης εργασίας, χωρίς συνθήκες παιδικής εργασίας, σκλαβιάς ή συνθηκών επικίνδυνων συνθηκών, ενώ αυτό δεν θα έπρεπε να ισχύει. Δεν θα έπρεπε δηλαδή η Ευρώπη να επιτρέπει την εισαγωγή, παραγωγή και διακίνηση προϊόντων και υπηρεσιών με στίγμα άδικης εργασίας.

Το πως μετράται και αποτιμάται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μεγάλων αλυσίδων, ο τρόπος που παράγουν και διακινούν εμπορεύματα, το αν επιλέγουν πολιτικές ορθής περιβαλλοντικής ή όχι συμπεριφοράς στην χρήση ενέργειας, νερού και πρώτων υλών.  

Είναι δύσκολο για την ελληνική αγορά να κάνει μοναχικά βήματα χωρίς την Ευρωπαϊκή συνδρομή, στην αντιμετώπιση της κυριαρχίας στην αγορά από μεγάλες αλυσίδες προϊόντων και υπηρεσιών. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει, οι προοδευτικές δυνάμεις να  θέσουν ζητήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να πρωτοστατήσουν σε μια καμπάνια, ευρωπαϊκή και ελληνική, για την ανάγκη επιβίωσης των μικρών επιχειρήσεων. Για την  αντίληψη για βιώσιμη μόδα, για την επισκευή και ανακύκλωση προϊόντων, την πρόταση για σηματοδότηση προϊόντων και υπηρεσιών για το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, την δίκαιη εργασία κλπ.

Επίσης, παρά την κρίση, τις νέες δημοσιονομικές ανάγκες, ελάχιστοι στην πολιτική ζωή, έχουν θέσει εκ νέου το θέμα ποιοι πρέπει να φορολογηθούν στη χώρα και γιατί.

Θα μπορούσαμε όμως να πούμε πως δεν είναι λογικό ένα μικρό περιφερειακό μαγαζί να έχει ίδιους συντελεστές φορολόγησης με ένα πολυκατάστημα ή με μια αλυσίδα ή με αλυσίδα που πουλά και ηλεκτρονικά.  

Πολλοί θα ισχυριστούν ότι δεν μπορούμε να "γυρίσουμε το χρόνο πίσω" και να γυρίσουμε σε εποχές με ισχύ των μικρομεσαίων. 

Νομίζω η μόνη απάντηση που μπορεί να δοθεί στο επιχείρημα αυτό είναι στη λογική της βιωσιμότητας, περιβαλλοντικής, κοινωνικής και της αντίληψης για μια διαφορετική χρήση των αντικειμένων και των προϊόντων. Ήδη στην Αμερική να δημιουργείται ένα κίνημα, από τους ίδιους τους πολίτες, σωτηρίας των μικρών επιχειρήσεων, όπου στρέφονται σε αυτές οι καταναλωτές, ειδικά όταν αυτές βρίσκονται σε κίνδυνο πτώχευσης, με μικρές καμπάνιες γειτονίας μέσω διαδικτύου. 

Δεν θέτω αναλυτικά εδώ ζητήματα πρόσβασης σε ρευστότητα και χρηματοδότησης, είναι γνωστή η αδυναμία και παθογένεια, αλλά και η πρόσφατη κυβερνητική τακτική στο θέμα, με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που δημιούργησε.

Οι επιστρεπτέες προκαταβολές είναι επί της ουσίας χαμηλότοκος δανεισμός.

Στο ΤΕΠΙΧ πήρα τα χρήματα τεράστιοι όμιλοι, και με κρατική παρέμβαση.

Οι τράπεζες λειτουργούν απέναντι στις ΜΜΕ ως καρτέλ με υψηλά επιτόκια και έξοδα συναλλαγών. 

Τα χρήματα, τουλάχιστον από την Περιφέρεια Στερεάς, για την ενίσχυση των μικρομεσαίων που επλήγησαν από covid 19, πρέπει να αυξηθούν από 25 εκατ. Που είναι σήμερα. 

Στην αγορά χιλιάδες μικρομεσαίοι περιμένουν να δουν αν θα τους "τελειώσει" αυτή η κατάσταση της πανδημίας και αν θα φύγουν πλέον χρεωμένοι από την αγορά.  

Πρέπει να ανακατευθύνουμε πόρους και να αλλάξουμε πολιτικές. 

Και πρέπει να απαντήσουμε σε ουσιώδη ερωτήματα, κόμματα, επιμελητήρια, κινήσεις: 

Από ποιους παίρνω χρήματα μέσω φορολογίας σήμερα, πως φορολογούμε τον μεγάλο πλούτο και ποές πολιτικές ενισχύουμε με τα χρήματα αυτά,  - και τι ενισχύω με αυτά, 

Ποιες οι ενέργειες μας, οι προτάσεις μας την συνολική στρατηγική της Ε.Ε. έναντι των μεγάλων αλυσίδων με εργασιακά, ηθικά, περιβαλλοντικά κριτήρια, και 

Ποιες καμπάνιες πρέπει να ενισχύσουμε ώστε να στηρίξουμε μικρές μονάδες, αλλά και να κατανοήσουμε τα τεχνητά σημεία και τις υπερβολές μας στα καταναλωτικά μας πρότυπα και συμπεριφορές, 

Να μην δεχθούμε να αγοράζουμε από εταιρίες που καταπατούν εργασιακά και ανθρώπινα δικαιώματα.