ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΟΙΤΗ - Αλπικό οροπέδιο στην καρδιά της Ρούμελης

Μεγάλα πυκνά ελατοδάση, βαθιές χαράδρες, πλαγιές κατάφυτες από λουλούδια και πάνω απ' όλα ένα αχανές αλπικό οροπέδιο στεφανωμένο από κορυφές. Η φύση στην Οίτη μεγαλουργεί και δεν είναι τυχαίο ότι «το βουνό των λουλουδιών», όπως αποκαλείται, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα βουνά για κάθε είδος περιπατητή και εξερευνητή......

Η Οίτη απλώνεται στα σύνορα των νομών Φθιώτιδας και Φωκίδας και ανήκει στην ομάδα των τεσσάρων μεγάλων βουνών της Ρούμελης που χωρίζονται μεταξύ τους από ρέματα, χαράδρες και ορεινές πεδιάδες (τα άλλα τρία είναι τα Βαρδούσια, η Γκιώνα και ο Παρνασσός). Με σχήμα σχεδόν κυκλικό, στα βόρεια το βουνό καταλήγει στην πεδιάδα του Σπερχειού και η πλησιέστερη πόλη σε αυτό είναι η Λαμία.

Η διαδρομή προς τις δυτικές πλαγιές.

Φωτογραφία: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Το βουνό παρουσιάζει πολλές διαφορές με τα γειτονικά στερεοελλαδίτικα όρη και μόνο η βόρεια και ανατολική άγρια όψη θυμίζει τα Βαρδούσια και την Γκιώνα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Οίτης είναι τα μεγάλα αλπικά λιβάδια με τις ήρεμες κλίσεις που γύρω τους υψώνονται οι κορφές Πύργος, Γρεβενό, Σέμπι, Αλύκαινα, Ψηλαινός, Αετοφωλιά, Τούρκος και Ξεροβούνι.

Η παρουσία του υγρού στοιχείου ευνοείται από τα ασβεστολιθικά πετρώματα, ενώ από εδώ πηγάζουν οι ποταμοί Γοργοπόταμος, Ασωπός και Ιναχος, αλλά και μικρότερα ρυάκια που έχουν δημιουργήσει εντυπωσιακά φαράγγια, όπως του Γοργοποτάμου, του Κάκαβου, του Καμαριώτη, του Ροδοκάλου και του Γερακάρη. Ο πλούτος της πανίδας και της χλωρίδας του βουνού ήταν γνωστός από παλιά κι έτσι η ανάδειξη της Οίτης σε Εθνικό Δρυμό ανάγεται ήδη από το 1966.

Η βασική προσέγγιση προς τα ψηλά του βουνού γίνεται από τα βόρεια. Από τη Λαμία ο δρόμος κατευθύνεται προς το Καρπενήσι και, αφού περάσει το Λιανοκλάδι, στρίβει νοτιοδυτικά προς το βουνό. Αφού περάσετε τη γέφυρα του Σπερχειού θαυμάζοντας το ποταμίσιο τοπίο, φτάνετε στα Λουτρά της Υπάτης, διάσημα και συνδεδεμένα με τον ιαματικό τουρισμό. Μετά τα Λουτρά θα βρεθείτε στην ιστορική Υπάτη, την αρχαία πρωτεύουσα του λαού των Αινιάνων και μεσαιωνικό κέντρο του κρατιδίου της Μεγάλης Βλαχίας.

Ο πανέμορφος νάρκισσος των ποιητών (Narcissus poeticus), στα αλπικά οροπέδια.

Φωτογραφία: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Ο οικισμός έχει συνδεθεί με σημαντικές μάχες του ’21, αλλά και με τις εκτελέσεις των κατοίκων από τους Γερμανούς κατακτητές ως αντίποινα για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, κάτι που μαρτυρεί και το σχετικό μνημείο στην είσοδο του χωριού.

Αξίζει να περπατήσει κανείς στο μικρό μονοπάτι που συνδέει τον οικισμό με το βυζαντινό κάστρο, στο οποίο δεσπόζει ένας κυκλικός πύργος. Μετά την Υπάτη και τη γέφυρα του χειμάρρου Ξηριά, η διαδρομή κατευθύνεται πιο ψηλά προς το Καπνοχώρι. Από την εκκλησία του Προφήτη Ηλία στο χωριό θα θαυμάσετε τη μοναδική θέα προς την κοιλάδα του Σπερχειού, με το ποτάμι να διασχίζει ένα πολύχρωμο μωσαϊκό καλλιεργειών.

Το οροπέδιο Λιβαδιές.

Φωτογραφία: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Ο δρόμος συνεχίζει προς τα δυτικά και γρήγορα φτάνετε στη διάσημη Ιερά Μονή Αγάθωνος. Χτισμένη σε ένα τοπίο όπου οι βελανιδιές δίνουν τη θέση τους στα πρώτα έλατα, η Μονή διακρίνεται για την οικολογική της σχέση με την Οίτη. Εδώ βρίσκεται το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, στις αίθουσες του οποίου εκτίθενται τα κυριότερα είδη της πανίδας και της χλωρίδας του Δρυμού.

Ο επισκέπτης έχει, επίσης, την ευκαιρία να θαυμάσει έναν όμορφο χώρο με παγώνια, φασιανούς, πέρδικες και διάφορα άλλα είδη πτηνών, ενώ σε μια έκταση 1.200 στρεμμάτων φιλοξενούνται ελάφια και ζαρκάδια σε ημιάγρια κατάσταση.

Ο σπάνιος κόκκινος κρίνος Lilium chalcedonicum.

Φωτογραφία: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Από τη Μονή ο δρόμος ανεβαίνει οφιοειδώς και συναντά στη σειρά τον μικρό οικισμό του Λυχνού και στη συνέχεια την Καστανιά, παλιό κεφαλοχώρι της περιοχής. Αμέσως μετά την Καστανιά μπαίνετε στον Εθνικό Δρυμό της Οίτης και κατευθύνεστε προς τα μαγικά της αλπικά λιβάδια.

Στις Λιβαδιές και πάλι πίσω

Η εποχική λίμνη στις Λιβαδιές και στο βάθος η κορυφή Γρεβενό.

Φωτογραφία: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Η διαδρομή προς τα ψηλά κινείται μέσα σε ένα πλούσιο ελατοδάσος με ξέφωτα γεμάτα λουλούδια και μανιτάρια. Ο δρόμος, αν και χωμάτινος, είναι βατός με χαμηλές ταχύτητες, ακόμα και για συμβατικά αυτοκίνητα, αλλά όχι τον χειμώνα ή έπειτα από νεροποντές. Υστερα από λίγη ώρα οδήγησης, φτάνετε στο μικρό οροπέδιο Τράπεζα, όπου βρίσκεται το πέτρινο καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου Λαμίας. Αμέσως μετά περνάτε από τις Πόρτες και μπροστά σας εμφανίζονται οι Λιβαδιές, το τεράστιο οροπέδιο της Οίτης.

Δίπλα από τον δρόμο βρίσκεται η πετρόχτιστη Βρύση του Καλόγερου με την αγιογραφία του Αγίου Μάμα, προστάτη των κτηνοτρόφων. Κοιτώντας προς τα ανατολικά βλέπετε την κορυφή του Γρεβενού, ενώ μια λίμνη που αγκαλιάζεται από πυκνά βούρλα αποτελεί ένα πρώτης τάξεως πεδίο εξερεύνησης, καθώς είναι γεμάτη από εντυπωσιακούς αλπικούς τρίτωνες.

Οι κλίσεις προς τις γύρω κορυφές είναι ήρεμες, τα μονοπάτια είναι καλά σηματοδοτημένα κι έτσι η Οίτη είναι ο καλύτερος προορισμός για να συστήσει κανείς το ορεινό περπάτημα στις μικρότερες ηλικίες. Δίπλα από τη Βρύση του Καλόγερου βρίσκεται και η διασταύρωση που οδηγεί δυτικά προς το Νεοχώρι και νότια προς την Παύλιανη.

Πριν φύγετε από τις Λιβαδιές, αξίζει να περπατήσετε σε μια διαδρομή προς την ψηλότερη κορυφή, τον Πύργο, που ξεκινά λίγο μετά, από τον δρόμο που οδηγεί προς το Νεοχώρι. Στα νότια της κορυφής θα αντικρίσετε την καταβόθρα της Καστριώτισσας ή αλλιώς Τσουμανόλακκα, ένα από τα ομορφότερα κλειστά λιβάδια της χώρας μας. Συνεχίζοντας προς τα δυτικά σύντομα φτάνετε στο Νεοχώρι, έναν απλωμένο οικισμό με παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τη μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Στην Πυρά του Ηρακλέους
Από εδώ ξεκινάει μια διαδρομή σε δύσκολο χωματόδρομο που αγκαλιάζει όλη τη δυτική πλευρά του βουνού και φτάνει στα νότια μέχρι τον οικισμό της Καστριώτισσας, στην οποία βρίσκονται τα ερείπια ενός αρχαίου τείχους.

Πίσω στις Λιβαδιές και στη διασταύρωση, οι ταμπέλες σάς στέλνουν στα νότια προς την Παύλιανη. Ο δρόμος κινείται παράλληλα με το Βαλόρεμα.

Μια μικρή παράκαμψη προς τα ανατολικά μέσα από άσχημους χωματόδρομους σας οδηγεί στη συμβολή του ρέματος με εκείνο του Αγίου Πνεύματος και στη γέννηση του Γοργοποτάμου. Εδώ ξεκινάει και το φαράγγι του διάσημου ποταμού, το οποίο είναι ένα από τα πιο άγρια της χώρας μας και η διάβασή του απαιτεί ειδικές αναρριχητικές ικανότητες.

Πίσω στον κεντρικό δρόμο που κατευθύνεται προς την Παύλιανη, γρήγορα συναντάτε το οροπέδιο της Καταβόθρας με το ποτάμι και τις λιμνούλες. Στα νότια της Καταβόθρας βρίσκεται η Πυρά του Ηρακλέους, τα ερείπια του αρχαίου δωρικού ναού του Ηρακλή. Σύμφωνα με τον μύθο εδώ βρήκε μαρτυρικό θάνατο ο ημίθεος από τον χιτώνα της Διηάνειρας. Συνεχίζοντας προς τα νότια φτάνετε στην καταπράσινη Παύλιανη, το πιο πολυσύχναστο χωριό της περιοχής, καθώς βρίσκεται πάνω στη διαδρομή που οδηγεί προς Γκιώνα και Βαρδούσια.

Η Ανω Παύλιανη διακρίνεται για την παραδοσιακή της αρχιτεκτονική, ενώ οφείλει κανείς να περπατήσει στο αισθητικό δάσος και στο πάρκο αναψυχής, να επισκεφθεί το Μουσείο Υδροκίνησης, να ανακαλύψει τη σπηλιά Καμάρα και να ακολουθήσει τον ήρεμο μαιανδρικό ρου του Διακονιάρη ποταμού που καταλήγει στον Ασωπό, κάτω από πλατάνια, σφενδάμια, καρυδιές και καστανιές.

Γραμμένες σπηλιές

Στους βορινούς πρόποδες της Οίτης, στην πεδιάδα του Σπερχειού, βρίσκονται οι Κομποτάδες με τα πολλά νερά, τα πετρόχτιστα σπίτια και την πλατεία με τους πέντε αιωνόβιους πλατάνους. Στα νότια του χωριού ξεκινάει μια διαδρομή που οδηγεί προς τη -διαλυμένη πλέον- μονή των Αγίων Ταξιαρχών. Από εδώ μπαίνετε σε ένα μονοπάτι που καταλήγει στις Γραμμένες Σπηλιές. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα έξι σπηλαίων που χρησιμοποιήθηκαν ανά τους αιώνες ως ασκηταριά, αλλά και ως κρησφύγετο. Εδώ σώζονται λίγα δείγματα μνημειακής ζωγραφικής της μέσης και ύστερης βυζαντινής περιόδου, εξ ου και το προσωνύμιο «Γραμμένες». Θα θαυμάσετε την εντυπωσιακή ζωγραφιά της Δέησης και τον Αγιο Νικόλαο με τη σπάνια, εικονογραφικά, πλαισίωσή του από αρχαγγέλους.

Κείμενο - φωτογραφίες: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

ethnos.gr