Αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων, οικισμών περιοχής ταμιευτήρα Μόρνου

  Αόριστη η απάντηση του υπουργείου για το έργο “ Αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων, οικισμών περιοχής ταμιευτήρα Μόρνου”....

Μετά από πέντε μήνες από την αποστολή εγγράφου της αντιπεριφερειάρχη Φωκίδας κ. Γιώτας Γαζή προς τον πρωθυπουργό, τον αρμόδιο υπουργό και τις κοινοβουλευτικές ομάδες όλων των κομμάτων, απάντησε ο ειδικός γραμματέας υδάτων κ. Κώστας Τριάντης χωρίς να δίνει λύση στο θέμα. Ουσιαστικά “περιμένουμε” την τροποποίηση της ΚΥΑ Α5/2280/1983, από τον Απρίλιο του 2013.

Συγκεκριμένα ο ειδικός γραμματέας σε έγγραφο του προς την αντιπεριφερειάρχη Φωκίδας αναφέρει:

« Σε ό,τι αφορά το ανωτέρω σχετικό έγγραφο και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Υπηρεσίας μας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Η λίμνη του Μόρνου αποτελεί μαζί με τις λίμνες Υλίκης, Μαραθώνα, Σταμάτας και Παραλίμνης τους βασικούς πόρους υδροδότησης της πρωτεύουσας και για το λόγο αυτό η προοταοΐα τους αποτελεί πρωταρχική μέριμνα του ελληνικού κράτους. Το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των νερών που προορίζονται γίά την ύδρευση της πρωτεύουσας συνίσταται στην Υπουργική Απόφαση A5/2280/1983 (ΦΕΚ 720/Β), όπως ισχύει, για την εφαρμογή της οποίας αρμόδιοι φορείς είναι το Υπουργείο Υγείας και η ΕΥΔΑΠ.

Τα Σχέδια Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, κατ' εφαρμογή του Ν. 3199/2003 και του ΠΔ 51/2007 περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, Προγράμματα Μέτρων για την προστασία, αποκατάσταση και αναβάθμιση των επιφανειακών {εσωτερικών, μεταβατικών, παράκτιων) και υπόγειων υδατικών συστημάτων. Στα Προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται και μέτρα για την προστασία των επιφανειακών υδάτων που χρησιμοποιούνται για ύδρευση και προτείνεται ο καθορισμός ζωνών προστασίας γύρω από αυτά τα επιφανειακά υδατικά συστήματα, μετά από την ολοκλήρωση σχετικών μελετών. Στα Προγράμματα Μέτρων των Σχεδίων Διαχείρισης του Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Αττικής προτείνεται n επικαιροποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Α5/2280/1983 (ΦΕΚ 720/Β) ως προς τις πρόνοιες της, οι οποίες σχετίζονται με επιτρεπόμενες υπό όρους αλλά και απαγορευμένες δραστηριότητες, καθώς και τους μηχανισμούς ελέγχου τους, ώστε το θεσμικό πλαίσιο προστασίας του Μόρνου και

των υπόλοιπων σωμάτων που χρησιμοποιούνται, για την ύδρευση της πρωτεύουσας να εκσυγχρονιστεί και να εξορθολογιστεί αναλόγως.

Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων έχει διαβιβάσει από τις αρχές του 2013 στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας πρόταση τροποποίησης της ανωτέρω Υπουργικής Κοινής Απόφασης Α5/2280/1983, που αποτελεί και το επισπεύδον Υπουργείο.

Σε ό,τι αφορά το έργο "Αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων οικισμών περιοχής . ταμιευτήρα Μόρνου", η τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Α5/2280/1983 θέτει ζητήματα αλλαγής του χαρακτήρα του έργου, καθώς και συνολικής αναθεώρησης, τόσο της προστασίας των Υδατικών Συστημάτων , όσο και της διαχείρισης των αστικών λυμάτων των παραλίμνιων οικισμών της περιοχής, όπως ορίζουν ol Οδηγίες 2000/60/ΕΕ και 91/271/ΕΟΚ. Υπενθυμίζεται ότι στην περιοχή υφίστανται οι δυο Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων του οικισμού Λιδορικίου και των φυλακών Μαλανδρίνου.

Μετά από σειρά συναντήσεων μεταξύ εκπροσώπων του ΥΠΕΚΑ, χου Υπουργείου Δικαιοσύνης, της ΕΥΔΑΠ, του Δήμου Δωρίδος έχει διαμορφωθεί σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ των προαναφερόμενων φορέων για την επίτευξη αποτελεσματικής διαχείρισης των αστικών λυμάτων της περιοχής, Η υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης εξαρτάται από την τροποποίηση της ΚΥΑ Κοινής Υπουργικής Απόφασης Α5/2280/1983.»

Για το ίδιο θέμα είχε καταθέσει ερώτηση, τον Αύγουστο του 2013 η βουλευτής Φωκίδας κ. Ασπασία Μανδρέκα, στην οποία απάντησε η υφυπουργός Υγείας κ. Ζέττα Μακρή, για τροποποίηση της υγειονομικής διάταξης Α5/2280/83.

Στην επιστολή, την οποία έστειλε η κ. Γαζή, ύστερα από επανειλημμένες συναντήσεις με το αρμόδιο Υπουργείο, στις 7 Φεβρουαρίου 2014 αναφέρονται τα παρακάτω:

«Η πράξη με τίτλο «Αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων οικισμού περιοχής ταμιευτήρα Μόρνου» εντάχθηκε στο Ε.Σ.ΠΑ. με συνολικό προϋπολογισμό 17.096.700,10€ (με κωδικό MIS 340102 αρ. πρωτ. Απόφασης 174998/22-12-2011) στον άξονα προτεραιότητας 02 «Προστασία και Διαχείριση Υδατικών Πόρων του Ε.Π. «Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη», συγχρηματοδοτείται από το ταμείο συνοχής και έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Δωρίδας και της Περιφέρειας Στερεάς Εξάδας και έχουν πληρωθεί από το Ε.Σ.Π.Α 792.936,43€ για την μελέτη.

           Το έργο κινδυνεύει να μη δημοπρατηθεί ενώ έχει ολοκληρωθεί η μελέτη του και φυσικά να μην υπάρξει η οριστική επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των λυμάτων των παραλίμνιων, της λίμνης Μόρνου, οικισμών του Δήμου Δωρίδας (Λιδορικίου, Πενταπόλεως και οικισμού Παλαιοκάστρου, Μαλανδρίνου και του σωφρονιστικού καταστήματος Μαλανδρίνου, Αμυγδαλιάς, Βραίλας και Λεύκας) με σκοπό την προστασία του ταμιευτήρα της λίμνης Μόρνου και του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής γενικότερα.

Ο ταμιευτήρας του Μόρνου είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές υδροληψίας της Αττικής, κατά συνέπεια εκτός των επιπτώσεων του έργου στην περιοχή πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι σημαντικές ωφέλειες για την εξασφάλιση της υδροδότησης, της υγιεινής και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Αττικής γης.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Το υποέργο «Μελέτη αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων οικισμών περιοχής Μόρνου Αήμου Λιδωρικίου» έχει ολοκληρωθεί και έχει πληρωθεί από το Ε.Σ.Π.Α. με το ποσό των 792.936,436

Στο υποέργο «Κατασκευή έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων οικισμών περιοχής ταμιευτήρα Μόρνου πρώην Δήμου Διδωρικίου» θα κατασκευαστούν:

1.   Κεντρική Εγκατάσταση Επεξεργασία Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) στην οποία θα καταλήγουν τα λύματα των οικισμών Λιδορικίου, Πενταπόλεως (και οικισμού Παλαιοκάστρου), Μαλανδρίνου (και του σωφρονιστικού καταστήματος), Αμυγδαλιάς, Βραίλας, Λεύκας, δυναμικότητας σε Α' φάση 4.500 ισοδύναμων κατοίκων που θα εξυπηρετεί όλους τους παραλίμνιους οικισμούς και τις φυλακές Μαλανδρίνου

2.   Σύστημα αγωγών μεταφοράς των λυμάτων των οικισμών προς την κεντρική Ε.Ε.Λ. (που περιλαμβάνεται και αυτό στο φυσικό αντικείμενο). Στο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται και τα εσωτερικά δίκτυα αποχέτευσης των οικισμών Λιδωρικίου, Μαλανδρίνου, Αμυγδαλιάς, Λεύκας, Βραίλας και τμήματος της Πεντάπολης (περίπου το 30% του οικισμού και το σύνολο του οικισμού Παλαιοκάστρου). Σήμερα, κανένας οικισμός της περιογής δεν διαθέτει δίκτυο απογέτευσης λυμάτων, με αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα σε μία περιοχή που συνορεύει με τον Ταμιευτήρα του Μόρνου

3.Αγωγός μεταφοράς με τον οποίο τα επεξεργασμένα λύματα από την κεντρική Ε.Ε.Λ. θα μεταφέρονται σε μισγάγγεια που εκβάλλει στην κοίτη του Μόρνου κατάντη της εξόδου του υπερχειλιστή και της λεκάνης ηρεμίας του φράγματος. Σύμφωνα δε με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους του έργου απαιτείται η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων να γίνει κατάντη του φράγματος και για το λόγο αυτό έχει προβλεφθεί και ο αναγκαίος αγωγός διάθεσης μήκους 27 χλμ. σύμφωνα με την Κ.Υ.A Α5/2280/83.

 (Κ.Υ.Α. Α5/2280/83 Σύμφωνα με το άρθρο 3 της αριθμ. Α5/2280/83 Κ. Υ.Α. «Περί προστασίας των νερών που χρησιμοποιούνται για την ύδρευση της περιοχής πρωτεύουσας από ρυπάνσεις και μολύνσεις», απαγορεύεται η διάθεση κάθε είδους λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων, ανεξάρτητα από το βαθμό καθαρισμού ή από τη καθαρότητα τους απευθείας στη λίμνη Μαραθώνα, Μόρνου κ.λπ. και στα ρέματα που εισρέουν σε αυτά.

Ανεξάρτητα από το βαθμό αποδοτικότητας των βιολογικών καθαρισμών της πόλης Λιδορικίου και του Σωφρονιστικού καταστήματος κράτησης, ο τελικός αποδέκτης δεν θα πρέπει να σε καμία περίπτωση να είναι ο ταμιευτήρας, αριθμ. Υ2/2468/ΕΜΠ294/9/29 -08-97 έγγραφο του Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας.)

Η λύση που έχει επιλεγεί για τη διαχείριση των λυμάτων όλης της παραλίμνιας περιοχής Μόρνου αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα και δια παντός το πρόβλημα που υφίσταται σήμερα με την ρύπανση του περιβάλλοντος από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αστικών λυμάτων με την βέλτιστη τεχνικοοικονομικά λύση και σύμφωνα με τις επιταγές των πρόσφατα εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων του έργου.

Ο προτεινόμενος σχεδιασμός του έργου έχει τύχει της αποδοχής και έγκρισης της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του Υ.Π.Ε.Κ.Α. σύμφωνα με το υπ. αριθμ. Δ6/1910/8-7-2009 έγγραφο της . Επίσης όπως προκύπτει από τα υπ. αριθμ. 352294/28-5-2009 , 354102/7-7-2009, 382441/16-3-2011 έγγραφα της ΕΥΔΑΠ η εταιρεία εξέφρασε τη σύμφωνη γνώμη της για τον προτεινόμενο σχεδιασμό του έργου.

Τέλος για το παραπάνω έργο έχει εκδοθεί η υπ. αριθμ. 4480/189775/8-10- 2012 Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων.

Σχετικά με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων ισχύουν τα παρακάτω:

Ø      Η παλαιά εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων πλησίον του Λιδωρικίου (η οποία κατασκευάστηκε πριν 20 χρόνια) δεν διαθέτει Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, δεν έχει λειτουργήσει ΠΟΤΕ έως σήμερα και το κόστος προκειμένου να μπορέσει να καταστεί λειτουργική είναι υπερβολικά μεγάλο σε σχέση με την αντικατάστασή της. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η εγκατάσταση αυτή χρησιμοποιεί ως αποδέκτη ένα γειτονικό ρέμα, το οποίο καταλήγει στο Μόρνο.

Ø      Η εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων φυλακών Μαλανδρίνου επίσης δεν διαθέτει Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, εξυπηρετεί μόνο τις ανάγκες των φυλακών κι επιπλέον από τη λειτουργία της (κόστος μεταφοράς για τη διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων) προκύπτει πολύ μεγάλο κόστος και υπάρχουν καταγγελία για πλημμελή λειτουργία της.

ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Σε συνάντηση που έγινε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στις 4 Απριλίου 2013, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κου Σωκράτη Αλεξιάδη, του Ειδικού Γραμματέα Υδάτων κου Κωνσταντίνου Τριάντη, του προέδρου της ΘΕΜΙΣ Κατασκευαστική, στελεχών της Ε.Υ.Δ.Α.Π. της βουλευτού Φωκίδας κας Ασπασίας Μανδρέκα, του Δημάρχου Δωρίδας κου Γεωργίου Καπεντζώνη και εμού, διαφάνηκε αρνητική διάθεση για τη δημοπράτηση του έργου, με σκοπό να αλλάξει η Κ.Υ.Α Α5 και να ελαττωθεί ο προϋπολογισμός του έργου, ώστε να γλυτώσουμε τα χρήματα για τον αγωγό που πάει κατάντη του φράγματος τα λύματα.

Όμως από της 4 Απριλίου που έγινε η συνάντηση ούτε η Α5 έχει καταργηθεί ούτε εντολή έχει δοθεί στον μελετητή για μείωση του προϋπολογισμού με νέα δεδομένα.

Φοβάμαι ότι δεν θα προλάβουμε να δημοπρατηθεί το έργο και να απορροφηθούν πόροι από το Ε.Σ.Π.Α. που είναι ενταγμένο και να χαθεί ένα έργο που θα λύσει όχι το πρόβλημα αποχέτευσης των παραλίμνιων οικισμών του Μόρνου αλλά και της Αττικής που υδροδοτείται από το Μόρνο.

Ø      Θέλω να επισημάνω ότι οι προδιαγραφές της μελέτης δόθηκαν από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων και την Ε.Υ.Δ.Α.Π.

Ø      Η Κ.Υ.Α. Α5 απαιτεί τα λύματα να οδηγούνται κατάντη του φράγματος

Ø      Το 80% του κόστους κατασκευής αφορά δίκτυα που είναι απαραίτητα για τη συλλογή, μεταφορά και διάθεση των λυμάτων και είναι το ίδιο ανεξάρτητα από την επιλογή μιας νέας ή των δυο υπαρχουσών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων (το λειτουργικό κόστος μιας εγκατάστασης θα είναι μικρότερο από τις δυο).

Σημειώνω ότι το έργο δεν θα δημοπρατηθεί με την μέθοδο μελέτη - κατασκευή αλλά με διεθνή διαγωνισμό» 

                                                           Η ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ

                                                                ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΑΖΗ